gönderen huysuz » Cum 03 Şub, 00:45
DIŞ ÜLKELERDEKİ TÜRK İŞÇİLERİNİN ÇOCUKLARINA AİT
TÜRKÇE, SOSYAL BİLGİLER VE DİN BİLGİSİ PROGRAMLARI
Sayı 71 Konu: Dış ülkelerdeki Türk işçilerinin çocuklarına ait
Tarih : 23.5.1980 Türkçe, Sosyal Bilgiler ve Din Bilgisi programları.
Yurt Dışı İşçi Çocukları Eğitim Öğretim Genel Müdürlüğü'nü 6.5.1977 gün ve 2067 sayılı teklif yazısı üzerine; Dış ülkelerdeki Türk işçilerinin çocuklarına ait Türkçe, Sosyal Bilgiler ve Din Bilgisi programlarının, ekli örneğine göre kabulü hususunun Bakanlık Makamının arzı kararlaştı.
UYGUNDUR
23/5/1980
Milli Eğitim Bakanı adına
Ömer Gürses
Mesleki ve Teknik Öğretim
Müsteşar Yardımcısı
Başkan Başkan Yrd. Üye
Dr. Abdurrahman Demirtaş A. Cengiz Ağın Emin Sağlamer
Üye Üye Üye
Dr. Yaşar Baykul Ömer Okutan Ayşe Demirkıran
Üye Üye
Ülkü Bilgen E. Hakkı Karagözoğlu
İÇİNDEKİLER
YURTDIŞI TÜRKÇE EĞİTİM PROGRAMI
Genel Açıklamalar
Genel Amaçlar
TÜRKÇE
Genel Amaçlar
Açıklamalar
İLKOUMA VE YAZMA
Açıklamalar
OKUMA
Amaçlar
Açıklamalar
SÖZLÜ VE YAZILI ANLATIM
Amaçlar
Açıklamalar
A. Sözlü Anlatım
B. Yazılı Anlatım
İmlâ
Amaçlar
Açıklamalar
Dilbilgisi
Amaçlar
Açıklamalar
İnşat
Amaçlar
Açıklamalar
SOSYAL BİLGİLER
Amaçlar
Açıklamalar
Belirli Gün ve Haftalar
Üniteler (Birinci Yıl)
Üniteler (İkinci Yıl)
DİN BİLGİSİ
Amaçlar
Açıklamalar
Konular
TÜRKÇE EĞİTİM PROGRAMI
GENEL AÇIKLAMALAR :
1. Dış ülkelerdeki Türk işçilerinin çocuklarına ait bu program, Türkçe, Sosyal Bilgiler ve Din Bilgisi ile ilgili çalışmaları içine almaktadır.
2. Türkçe çalışmaları için, genel amaçlarla okuma, sözlü ve yazılı anlatım, imlâ, inşat ve dilbilgisinin amaçları verilmiştir. Türkçe çalışmaları ile ilgili, ayrıntılı konular verilmemiştir. Öğretmenler, öğrencilerin ihtiyaçları ve çevrenin imkânlarını gözönünde tutarak, ilkokul programındaki konulardan faydalanacaktır.
3. Türkçe çalışmalarında, Türkçe konuşmayanların önce meramını anlatması sağlanmalı; ilk Türkçe okuma yazma çalışmalarına, çocukların buldukları yabancı okulda o ülkenin diliyle öğrendiklerini dikkate alarak, iki dilli yetişen cocuğun, iki farklı dilin özelliklerini dikkatli bir şekilde ayırt etmeyi öğreneceklerdir.
4. Sosyal Bilgiler ve Din Bilgisine ait ünite ve konular bir çerçeve program anlayışı içinde verilmiştir. Öğretmenler, çocukların ihtiyaç ve seviyelerine göre, ilkokul programından da faydalanarak, bu çerçeve ünite ve konuları işleyeceklerdir.
5. Öğretmenler, belirli gün ve haftaları kutlarken çocukların tamamını faaliyetlere iştirak ettirmeli, bu sırada her birinin seviyesine uygun çalışmalar yapmasına imkân verilmelidir.
6. Çalışmaların hareket noktasını Sosyal Bilgiler, Din Bilgisi ve çocukların günlük yaşayışlarındaki önemli olaylar teşkil etmeli; Türkçe ile ilgili faaliyetler bunlara dayandırılmalıdır.
7. Çalışmalar için, ayrı ayrı saatler verilmemiştir. Öğretmenler, çalışmalara katılan çocukların durumuna, ünite ve konuların önemine ve bu çalışmalar için gerekli süreye göre, zaman ayrılacak ve ünite planlarını buna göre düzenleyecektir.
Yapılacak çalışmalar çekici hale getirilmeli ve onların bu faaliyetlere seve seve katılmaları sağlanmalıdır.
8. Çocuklar çeşitli yaş ve seviyelerde olabilirler. Bu taktirde öğretmenler, çocukları gruplara ayıracak ve gerektiğinde birleştirilmiş, sınıflar olarak faaliyet göstereceklerdir.
9. Bütün çalışmalar çocukların Türk Kültürü ile bağlarını kurmaya, devam ettirmeye ve bu bağları kuvvetlendirmeye yönelik olacaktır. Bu bakımdan, dış ülkelerdeki Türk vatandaşlarının çocuklarıyla yapılacak eğitim çalışmalarında, öğretmenler, daima bu noktayı gözönünde tutmalıdır.
GENEL AMAÇLAR :
1. Öğrencilerin; Türk kültürü ile bağlarını devam ettirmek;
2. Anadilleri olan Türkçeyi öğrenmelerini, unutmamalarını, geliştirmelerini ve onu sevmelerini sağlamak;
3. Onlara şerefli Türk Milletine layık evlatlar olduklarını, Türk Milletinin kabiliyet ve çalışkanlığını, kahramanlık ve fedakarlığını, doğruluğunu, insani duygularının yüceliğini kavratmak;
4. Yurda dönüşlerinde okullara veya çalışma hayatına kolaylıkla uyumlarını sağlamayı hedeflemek;
5. Onlara Türk Yurdu, Türk Tarihi ve Türkiye Cumhuriyetinin idaresi hakkında bilgi vermek.
TÜRKÇE
GENEL AMAÇLAR :
Öğrencilerin,
1. Anadilleri olan Türkçeyi öğrenmelerini, unutmamalarını, geliştirmelerini ve onu sevmelerini,
2. Gördüklerini, bildiklerini, incelediklerini, öğrendiklerini, düşünüp tasarladıklarını, işittiklerini ve hissettiklerini, sözlü veya yazılı olarak amaca uygun ve etkili bir şekilde anlatma gücünü kazanmalarını,
3. Dinlediklerini ve okuduklarını, tam ve doğru olarak anlamalarını ve maksada uygun bir şekilde anlatmalarını,
4. Türkçenin temel kurallarını, kelimelerin manalarını söyleniş ve yazılışlarını doğru olarak öğrenmelerini,
5. Seviyelerine uygun Türkçe kitapları istek ve zevkle okuma alışkanlığını elde etmelerini,
6. Milli kültürümüzle bağlarının devam etmesini sağlamak.
AÇIKLAMALAR :
İlkokul programındaki Türkçe ile ilgili açıklamalar yanında aşağıdaki hususlar, bilhassa gözönünde tutulmalıdır:
1. Hayatımızda dinlemenin ve dinleneni anlamanın önemi büyüktür. Bunun için öğrencilere, dinleme ile ilgili iyi alışkanlıklar kazandırılmalı, daha iyi ve daha dikkatli dinleyici olmaları sağlanmalıdır.
Öğrenciler, Türkçeyi dinleyerek, bol bol okuyarak, dinlediklerini, okuduklarını anlayıp anlatarak ve yazarak öğrenecekler ve geliştireceklerdir.
2. Yabancı bir ülkedeki çocuğun Türkçesi; ailesine, Türkiye'de yaşadığı çevreye ve yaşına göre değişiklik göstereceğinden, ilk zamanlarda öğretmen, öğrencilerin Türkçeyi evde ve çevrede öğrendikleri gibi kullanmak suretiyle duygu ve düşüncelerini anlatmalarına imkan vermeli yavaş yavaş ve sabırla dilimizi kazandırmalı ve sevdirmelidir.
Ağız farklarını düzeltmenin bir zaman işi ve bu konuda öğrencileri yıldırmadan hareket edilmesi gerektiği de unutulmamalıdır.
3. Yabancı ülkelerde doğan veya çok küçük yaşta oralara giden Türk çocukları, bazan yabancı bakıcıların elinde kalmaktadırlar.
Bu yüzden çocukların diline çok sayıda yabancı kelime de karışmakta ve onların dilini anlaşılması güç bir duruma sokmaktadır.
Bu çocukların en büyük ihtiyacının anadili olduğu unutulmamalı ve Türkçeyi öğretme ve geliştirme çalışmaları yapılırken programı tamamlama endişe ve telaşına kapılmaksızın Türkçeyi gereği gibi öğrenip kullanmalarına yardım edilmelidir.
4. Öğrencilere, dinlemenin bir nezaket kuralı olduğu anlatılmalıdır. Özellikle, konuşanın sözünü kesmemek, düşünceler kabul edilmese dahi nezaketle cevap vermek gerektiği belirtilmeli ve bunlarla ilgili alışkanlıklar kazandırılmalıdır.
5. Öğrencilerin, devam etmekte bulundukları yabancı okulda başarısızlığa uğramamaları için, yabancı dilde öğrendikleri veya duydukları kelimelerin Türkçe karşılıklarını da öğrenmelerine yardım edilmeli ve bu fırsatla öğrenmekte oldukları yabancı dilin, hayatları boyunca işlerine yarayabileceği hissettirilmelidir.
6. Anavatana döndükleri zaman öğrenimlerine kendi okullarımızda devam edecekleri, bu itibarla Türkçe okuma, yazma, konuşma ve anlamayı da unutmamaları ve geliştirmeleri gereği öğrencilere her fırsatta anlatılmalıdır.
7. Öğrenciler anavatanda bulunan hısım, akraba ve arkadaşlarıyla mektuplaşmaya teşvik edilmeli, kendi yaşayışları hakkında bilgi vermeye, öğrendikleri şeyleri onlara duyurmaya sevkedilmeli, yazılan mektuplar, öğretmen tarafından okunarak düzeltilmelidir. Böylece çocukların yabancı bir ülkedeki düygu ve düşünceleri de öğrenilmiş, gerekirse bazı telkinlerde bulunmak imkan ve fırsatı ele geçirilmiş olur.
Öğrenciler yazacakları mektuplara alacakları cevaplar, onların anavatanla olan bağlarının kuvvetlenmesini sağlayacağından bu yolda teşvik edilmeleri uygun olacaktır.
8. Öğrencilerin, Bakanlığımızca yayımlanan veya tavsiye edilen dergilere abone olmaları hem okuma zevklerinin gelişmesini sağlayacak, hem de anavatanla ilgilerini devam ettireceklerdir.
İLKOKUMA VE YAZMA
AÇIKLAMALAR :
İlkokul programındaki ilkokuma ve yazma ile ilgili açıklamalar yanında aşağıdaki hususlar, bilhassa gözönünde tutulmalıdır:
1. Çocukların Türk kültürü ile bağlarını kurabilmek; mevcut bağları devam ettirebilmek için onların Türkçeyi anlamaları, Türkçe okuyup yazmaları gerekir. Bu bakımdan, ilkokuma ve yazma çalışmaları, Türk kültürü ile ilgili eğitim ve öğretim faaliyetlerinde önemli bir yer tutmalıdır.
2. İlkokuma ve yazmaya, çocukların anlayabileceği, günlük hayat ile ilgili kısa cümleler ile başlanmalı, zamanla bu cümleler kelimelere, hecelere, heceler de bölünmelidir. Bu çözümlemeler sonunda elde edilen kelime, hece ve harflerle yeni cümle ve kelimeler meydana getirilmelidir.
Cümlelerde, kelimelerin ve hecelerin bölünmesini kolaylaştırmak için, öğretmen, aynı kelimeleri içine alan cümleleri, içinde aynı heceler bulunan kelimeleri yan yana getirmelidir. Üzerinde durulan cümle veya kelimeleri, hikayeler, masallar, tekerlemeler içinde kullanmaya önem verilmeli ve ilkokuma yazma konularının, öğrencilerin ilgisini çekecek şekilde olmasına dikkat etmelidir.
3. İlk Türkçe okuma yazma çalışmalarına, çocukların bulundukları yabancı okulda o ülkenin diliyle okuyup yazmayı öğrenmeleri sırasında dikkatli bir şekilde çocuklara ana dili ile yabancı dil arasındaki farklılıklar kafa karışıklığına maruz bırakılmadan sezinletilmelidir. Böylece çocuklar her iki dilin de özelliklerini aynı anda farkına varırken, iki dilde de kökleşme sağlanmış olacaktır.
4. İlkokuma ve yazma çalışmalarında Türk alfabesine giren bütün harflerin, metinler içinde gereği kadar tekrarlanmasına dikkat edilmelidir.
5. Bulunan yabancı ülkenin alfabesinde ve bizim alfabemizde aynı sesleri belirtmeye yarayanlarla birlikte, farklı sesleri gösteren harfler üzerinde de durulmalıdır.
6. Türkçe okuma ve yazma çalışmaları daima birlikte yürütülmeli, çocuklara, okumasını öğrendikleri cümle ve kelimeler hemen yazdırılmalıdır.
7. Türkçe okuma ve yazmaya başlarken, Latin harflerini kullanan memleketlerde büyük ve küçük harflerin öğretiliş sırasına ve yazılış şekline ( dik, yatık, v.b. ) uyularak çocukların bazı güçlüklerele karşılaşmalarına meydan verilmemelidir.
Harflerin şekilleri, yazılışları, birbiriyle birleştirilmeleri yönünden bulunan ülkedeki kurallara uyulmalıdır.
8. Günlük hayata dayanan bir ilkokuma ve yazma öğretimi, öğretmenin genel bir ilkokuma kitabının metnine bağlanmamasını gerektirir. Onun için, ilkokuma kitabı yanında; bol ve eğitici değerde başka araç ve gereçlere de yer verilmelidir.
9. Öğretilen cümleleri çocuklara maksatsız tekrar ettirmekten sakınılmalı, tekrarlamayı, onların dikkatini ve ilgisini çekecek yolda yapmayı sağlamalı, cümleler ilgi çekici fıkralar ve sözler içinde ve yerine göre oyun şeklinde tekrar edilmelidir.
10. İlkokuma ve yazma öğrenen çocuklar değişik seviye ve yaşlarda olabilirler. Bu takdirde, öğretmen çocukları yaş ve seviye gruplarına ayırarak bazen de bilen ve bilmeyenleri, birbirlerine yardımcı olamaları bakımından bir araya getirerek grup (küme) çalışmaları yapılamalı. Kullanılacak metot ve tekniklerle araç ve gereçleri buna göre tayin ve tespit edilmelidir.
OKUMA
AMAÇLAR :
1. Çocukların, Türkçe yayımları anlama yeteneklerini geliştirmek,
2. Çocuklara, Türkçe yayımları okuma zevki ve alışkanlığı kazandırmak,
3. Çocuklara seviyelerine uygun kitapları seçme ve seçilen kitaplar yoluyla kültür seviyelerinin, dile hakimiyetlerinin gelişmesinde yardımcı olmak.
AÇIKLAMALAR :
İlkokul programındaki okuma ile açıklamalar yanında aşağıdaki hususlar, bilhassa gözönünde tutulmalıdır:
1. Yabancı ülkelerdeki Türk çocuklarının okuma ile ilgili problemleri, bulunduğu ülkeye, Türkiye'den gittiği sınıf seviyesine, yabancı ülkede doğmuş ve büyümüş olup olmamasına göre çeşit ve ağırlıkta olabilir. Bunun için, öğretmenin, herşeyden önce, durumları inceleyip gerekli tedbirleri alması lazımdır.
2. Kelimelerin manalarıyla birlikte öğretilmesine bilhassa dikkat edilmelidir. Anlam, hem kelimelerin özel şekillerini tanımaya, hem de sözün gelişinden yararlanmaya hizmet etmesi bakımından, büyük önem taşır. Bunun için, kelimelerin manaları, resimle, aracla ve diger yollarla acıklanmalı, gereken durumlarda, biliniyorsa, yabancı dildeki karşılığı da kullanılmalıdır.
3. Çocukların, okunan parçada, manalarını bilmedikleri her kelimeyi birer birer açıklamaktan çok, bütününü kavramalarına önem verilmelidir.
4. Çocuklar, sesli okuma sırasında bulundukları ülkenin dilinin etkisinde kalarak vurguları yanlış yerde yapabilirler ve kelimeleri ses uyumuna aykırı şekilde telaffuz edebilirler. Çocukların bu yanlışları, yavaş yavaş ve sabırla düzeltilmelidir.
5. Her fırsattan faydalanılarak ve değişik yazı çeşitleri okutularak, çocukların, anlayarak doğru ve anlamlı okuma alışkanlığı kazanmalarına yardım edilmelidir.
SÖZLÜ VE YAZILI ANLATIM
AMAÇLAR :
1. Çocuklara, çevrede gördüklerini, bildiklerini, yaptıklarını, yaşadıklarını, dinlediklerini, okuduklarını, düşündüklerini, hissettiklerini ve öğrendiklerini düzgün ve doğru cümlelerle anlatabilme,
2. Kullandığı kelimeleri doğru söyleme ve yazma,
3. Kelime hazinelerini, tedrici bir şekilde zenginleştirme,
4. Okunaklı bir yazı ile yazabilme beceri ve alışkanlıklarını kazandırmak.
AÇIKLAMALAR :
1. Türk Alfabesinde her harf ayrı bir sesi ifade eder. Türk çocuklarının bulunduğu ülkenin alfabesinde bazan bir ses, birden fazla harfle meydana getirilebilir. Bazan da harflerin, kelimenin başında, arasında veya sonunda bulunuşları, onların okunuşlarında değişiklikler yapılmasını gerektirebilir. Bu bakımdan, öğretmenin, Türk alfabesiyle bulunulan ülkenin alfabesindeki farkları tespit edip, çocukların bunlarla ilgili zorluklarını ortadan kaldırıcı tedbirler olması lazımdır.
2. Bulunan ülkenin durumuna göre, çocuklar birleşik sesli harflerde ve birleşik sessiz harflerde, r, j, ç harflerinin söyleyişinde, ( ı ) harfi yerine ( i ) ve ( v ) harfi yerine ( w ) kullanmak gibi yanlışlıklar yapabilirler. Bu yanlışlıklar üzerinde ayrı ayrı durulmalı ve içlerinde bu gibi özellikler bulunan parçalar üzerinde çalışma yapılmalıdır.
3. Çocuklardan bir kısmı, Türkçe ile bulunulan ülke dilinin kelimelerini karşılaştırarak konuşabilirler. Bu gibi çocukların bu durumlarına göz yummamalı ve konuşmalarını Türkçe kelimelerle yapmaları hatırlatılmalıdır.
4. Çocuklardan bazıları, vurguları yerinde yapamazlar ve kelimeleri ses uyumuna göre söyleyemezler. Bu yanlışlıkları düzeltmek için çocukların dikkatleri çekilmeli, ses kayıt makinalarından ve benzeri araçlardan faydalanarak onların bol bol, düzgün konuşmalar dinlemelerine imkan verilmelidir.
5. Bulunulan ülkenin dili icabı, cümle öğeleri Türkçedeki yerinde kullanılmayabilir. Bu takdirde, çocuklardan bazıları yabancı dildeki bu alışkanlıklarını, Türkçe konuşurken veya yazarken de devam ettirebilirler. Öğretmen, bu gibi durumlar karşısında, bol bol örnekler vererek yanlışlıklarını düzeltmelidir.
6. Harflerin şekilleri, yazılışları ve bitiriştirilişleri bakımından, çocukların iki ayrı sistem arasında bocalamalarını önlemek için, bu konularda, bulunulan ülkenin kurallarına bağlı kalınmalı, çocukların yazılı olarak Türkçe anlatılması yeterli görülmelidir.
A. SÖZLÜ ANLATIM :
1. Doğru ve düzgün konuşma, iyi konuşanlar örnek alınarak elde edilebilir. Bunun için öğretmen çocuklara iyi konuşma örneği olmalı; kendisi de düzgün ve güzel konuşmalı; kelimeleri iyi telaffuz etmelidir.
2. Sözlü anlatım, derslerden, ders dışı faaliyetlerden faydalanılarak geliştirilir. Bu maksatla, özellikle ileri merhalelerde "dilbilgisi"nden faydalanılmalıdır. Ayrıca, şiir ve nesir okuma yarışmaları, tartışmalar düzenlenerek çocukların konuşma kabiliyetleri geliştirilmelidir.
3. Çocuklar cesaretleri kırılmadıkça, büyük bir konuşma hevesi gösterirler. Başlangıçta, onlara, kendi alışkanlıkları şekilde konuşma imkanı verilmelidir.
4. Çocuklar, toplu konuşmada, başkan seçimi, gündem düzenlenmesi, söz alma, oylama v.b. kuralları öğrenmelidirler. Söze karışmayan öğrencileri konuşturmak için tedbirler alınmalı, sık sık söz isteyen öğrencilere her zaman söz verilmelidir.
5. Çocukları konuşturmak amacıyla, küçük dramatizasyon çalışmaları da yapılmalıdır. Dramatizasyon, belli konuların vücut hareketleriyle canlandırılmasına da fırsat ve imkan verir. Öğretmen, çocuklara dinledikleri veya okudukları bir masalı, bir hikayeyi veya derste geçen bir konuyu sınıfça temsil ettirmeli. Bu türlü faaliyetlere öğretimin ilk yılından itibaren yer verilmelidir. Burada sözü edilen basit dramatizasyon, çocukların kendilerini, dinledikleri veya okudukları şeylerde geçen şahısların yerine koyarak bir olayı temsil etmeleridir.
6. Ağız farklarını ve telaffuz yanlışlıklarını düzeltmek için söz korosu da yapılmalıdır. Söz korosu bir şiir veya nesir parçasının koro halinde okutulmasıdır. Öğretmen, bazan bütün sınıfa, bazan da ayırdığı gruplara, bir parçayı koro halinde okutabilir. Bu çalışma, bütün öğrencileri faaliyete katacağından, dersin canlı geçmesini de sağlar.
7. İlk Türkçe okuma yazma çalışmalarına çocukların bulundukları yabancı okulda o ülkenin diliyle okuyup yazmayı tereddütsüz becerebildikleri zaman başlanacağı gözönünde bulundurulmalı, henüz bu seviyeye ulaşmamış olanlar için bol bol sözlü anlatım çalışmaları yapılmalıdır.
B. YAZILI ANLATIM :
1. Sözlü anlatım, yazılı anlatım için bir başlangıçtır.
2. İlk zamanlarda öğrencilere, yazmanın söylediklerimizi yazı ile belirtmekten başka bir şey olmadığı anlatılmalı ve yazma işi, sık sık, konuşmalara bağlanmalıdır.
3. İlk yıllarda, düşünülenler, önce söylettirilmeli, sonra yazdırılmalıdır. Söylemek yazmaktan hızlı yürüdüğü için öğrenciler bazı harfleri, kelimeleri, hatta cümleleri atlarlar veya iki defa yazarlar. Aradaki bu hız farkını gidermek için başlangıçta öğrencileri yazma hızlarına uyacak şekilde ağır ağır söylemeye, yazdıklarını okuyarak eksiklerini bulmaya alıştırmak uygun olur.
4. Yazılı olarak anlatılacak konuların, önce sınıfın bütün öğrencileri tarafından ortaklaşa yazılması, bu yolda başarıya yaklaşıldıkça, yazılmasına başlanan konuların gruplara, daha sonra da öğrencilerin kendilerine tamalatırılması uygun olur. Birlikte incelenen konular, yapılan ziyaretler, gözlemler ve sonuçları, v.b. ortak yazılara da konu teşkil eder. Yazı türleri değiştikçe ( mektup, biyografi, hikaye, dilekçe, tebrik, sipariş mektubu, teşekkür yazısı v.b.) aynı yola başvurulmalıdır.
5. Yazılı ifade çalışmaları aşağıdaki amaçlara yöneltilebilir:
a. Yaşanan, görülen, incelenen olayların anlatılması,
b. Derslerde yapılan çalışmaların sonuçlarının yazılması,
c. Resim ve levhalarda görülenlerin anlatılması,
d. Dinlenen, okunan veya seyredilenlerin yazılması,
e. Mektup, posta kartı, sipariş mektubu, biyografi, hikaye, teşekkür yazısı,
f. Günlük tutulması ve düşünncelerin serbestçe yazılması.
İMLÂ
AMAÇLAR :
1. Çocukların, kullandıkları kelimelerin doğru yazılışlarını öğrenmelerini,
2. Belli başlı imla kurallarına uymalarını sağlamak.
AÇIKLAMALAR :
1. Öğrenciler yazılışlarını öğrendikleri kelimelerin anlamlarını da öğrenmelidir.
2. Yeni geçen her kelimenin doğru yazılışı hemen öğretilmelidir.
3. Her öğrenci, yeni kelimenin söylenişini işitmeli, yazılışını görmeli, bizzat söylemeli, yazmalı, ceşitli cümleler içinde bir kaç defa yazarak kullanmalıdır.
4. İmla kuralları yığın halinde değil, sırası geldikçe ve okuma yazma derslerindeki imkanlardan faydalanılarak verilmelidir.
5. Kelimelerin imlasında tereddüte düşünce, öğrenciler, imla klavuzuna, yahut sözlüğe başvurmaya alıştırılmalıdır.
DİLBİLGİSİ
AMAÇLAR :
1. Çocuklara, Türk dilinin konuşma, okuma ve yazma ile ilgili ana kurallarını sezdirmek ve benimsetmek,
2. Çocuklara, Türkçeyi kullanmada güven kazandırmak.
AÇIKLAMALAR :
1. Başlı başına bir dil bilgisi dersi yapılmayacaktır. Konuşma ve yazı diliyle ilgili çalışmalar, çocukların dil duygusunu beslemeli ve geliştirmelidir. Dilbilgisi alıştırmaları yavaş yavaş ilerlemeli, daha sonraları aynı kurala bağlı bulunan kullanılış biçimleri yan yana getirilerek kurallar tanıtılmalıdır.
2. Dilbilgisi ile ilgili alıştırmalar, dilbilgisinin gerektirdiği sıra ve plana göre değil, öğrencilerin kullanmada henüz duraksadıkları şekillere göre seçilecektir. Bunun için öğretmen, çocukların dillerini tanımakla başlamalıdır. Çocuğun kullanmadığı dili birdenbire olgunlaştırmaya kalkışmak onda konuşma ve yazma çekingenliği yaratabilir. Bu çalışmalarda, basitten bileşiliğe, kolaydan zora tedrici bir şekilde gidilmesi uygun olur.
3. Düzgün konuşma ön planda yer almalıdır. Başlangıçta çocuk, bazı sesleri yarım veya peltek, bazılarını tamamıyla değişik çıkarır. Bu yanlışlıklara çocuğun dikkati çekilmeli ve seslerin hakkını vererek kusursuz söylemeye alıştırılmalıdır. Bu çabaların imlaya da yararı dokunur.
4. Çocuklar, düzgün cümleler kurmaya alıştırılamalı kurulan cümlelerden önemli görülenler yazdırılmalıdır.
İNŞAT
AMAÇLAR :
1. Manzum yazıların düşünce, duygu ve ahenk değerini belirterek çocukların sanat zevkini ve sevgisini geliştirme,
2. Çocuklara, bir topluluk önünde, heyecanlarına hakim olarak okuma, konuşma alışkanlığı ve kendine güven duygusu kazandırmak,
3. Çocukların milli duygularını uyanık tutmak.
AÇIKLAMALAR :
1. İnşat için, özellikle milli duyguları geliştirecek ve heyecanla ayakta tutacak parçalar seçilmekle birlikte onlarda yaşama sevinci, tabiat sevgisi uyandıracak parçalara da yer verilmelidir. Bu türden manzum veya nesir halindeki parçaların mutlaka ezberlenmesi istenmemelidir. Böyle bir istek, yabancı bir dil ile yaptıkları öğrenimi aksatabilir. Asıl amacın, güzel konuşmak ve güzel okumak olduğu unutulmamalıdır.
2. İnşat sırasında öğrencilerin yersiz jestleri ve ölçüsüz bağırmaları, onları kırmadan düzeltilmelidir. Öğrenci, tabii hareketlerini değiştirmemeli, büyük insanlara ve sanatçılara mahsus jestler yapmak yoluna gitmemelidir. Çocuk kişiliğini belirtmelidir. Çocuğun okuduğu parçanın manasını ses tonu, telaffuz ve cümle vurgusu yoluyla ifade etme alışkanlığı kazanmasına çalışılmalıdır.
3. Öğrencilerin inşat edecekleri metinler, seviyelerine göre milli şiirler, kahramanlık şiirleri ve duyguları dile getiren şiirler olmalıdır. ( Türklük, vatan, vatan hasreti, arkadaş ve tabiat sevgisi, vb.)
SOSYAL BİLGİLER
AMAÇLAR :
1. Çocukların, anavatan, hısım, akraba ve komşu hasretini canlı tutarak Türk Kültürüyle bağlarını devam ettirmek;
2. Türiye Cumhuriyetinin büyük fedakarlıklar sonunda milletin canı ve kanı pahasına kurulmuş olduğunu, Atatürk'ün yeni Türkiye'nin kurulmasındaki ve Türk Devrimlerinin yapılmasındaki büyük hizmetlerini çocuklara benimsetmek;
3. Çocuklara şerefli Türk Milletinin ona layık evlatları olduklarını, Türk Milletinin zeka kabiliyetlerini, çalışkanlığını, kahramanlık ve fedakarlığını, bilime ve manevi değerlere olan inancını, sanat severliğini, estetik zevkini, doğruluğunu, insan duygularının yüceliğini, ve iyilik severliliğini örnekler vererek kavratmak, bu üstün özelliklerimizi yabancı bir ülkede, yeri geldikçe göstermek ve isbatlamakla görevli olduklarını anlatmak; bunlarla, geleceğe güvenle bakabileceğimizin inancını vermek; Türk Milliyetçiliğinin ilkelerini benimsetmek;
4. Çocuklara, milletler ailesi içinde Türk Milletinin yerini ve milletimize düşen insanlık görevini benimsetmek; insanların ve milletlerin birbirine muhtaç olduklarını, ortak problemlarin iyi niyetle ve ortak çabalarla çözülebileceğini, işbirliliğinin zorululuğunu takdir ettirmek; onları, gerek milletimize, gerek kendi dünyasında huzulu yaşamak isteyen milletlere zarar vermeyen kişilere ve milletlere karşı iyi duygulara sahip kılmak;
5. Çocuklara Cumhuriyet ve demokrasiyi, demokratik yaşayış tarzını ve icaplarını kavratmak, onlarda kanun saygısını ve medeni insan anlayış ve davranışını geliştirmek:
6. Çocuklara yabancı bir ülkede Türk milletini temsil ettiklerini, iyi davranışlarının Türk adını yücelttiği kadar, fena, uygunsuz çevreye yakışmayan davranışlarının da milli şeref ve haysiyetimizi zedeleyeceğini ve milletimizi küçük düşüreceğini kavratmak;
7. Çocukların, bulundukları yabancı ülkeye uyumlarını kolaylaştırmak, ileride, Türkiye'ye dönüş durumunda vatandaş olarak katılacakları toplumumuzun ortak duygu, düşnce, görüş, yaşayış ve ülküsünü onlara banimsetmek;
8. Bir yabancı ülkeye niçin geldiklerini, ana ve babanın gayretlerine yardımcı olamak gerektiğini çocuklara kavratmak;
9. Yabancı bir ülkede karşılaşacakları farklı milli ve dini görüş, duyuş ve inanışları normal ve müsamahalı karşılamakla birlikte, kendi milli ve dini görüş, duyuş, ve inanışlarından hiç bir şey kaybetmemek gerektiğine inandırmak ve onlara bu konularda titizlik kazandırmak;
10. Çocuklara, farklı bir milletin ferdi, farklı bir dinin mensubu olmanın, değişik gelenek, görenek ve davranışlara sahip bulunmanın, milli çıkarlara aykırı olmamak şartıyla, yakınlaşmaya, arkadaşlığa, dostluğa engel olmayacağı düşünce ve alışkanlığını benimsetmek; bu görüş ve düşünüşle, bir yabancı memlekette sevilmenin, arkadaş ve dost edinmenin, onları Türkiye'ye davet etmenin memleketimizi tanıtmak ve sevdirmek yolunda çok faydalı olacağını anlatmak ve kavratmak;
11. Bulunulan yabancı ülkelerdeki yaşayıştan da örnekler vererek, çocuklara Türk Devrimlerinin anlamını, değerlerini, önemini, korunması ve aynı yönde geliştirilmesi zorunluğunu, kavratmak;
12. Çocuklara günlük hayatın, ancak bir çok kimselerin işbirliği ile yürütülüp sağlanmasını, işbirliğinin anlamını, gerekliliğini ve değerini, toplumda bir işe ve mesleğe sahip arkesin saygıya ve sevgiye değer olduğunu kavratmak;
13. Çocukları güçlü, ileri ve zengin Türkiye ülkesine bağlı, bir ülküye erişebilmek için istekle, heyecanla ve canla başla çalışan yurttaşlar olarak yetiştirmek;
14. Çocukların, yurda dönüşlerinde, okullara kolaylıkla uymalarına yardımcı olmak.
AÇIKLAMALAR :
1. Sosyal Bilgilerle ilgili faaliyetler iki başlık altında verilmiştir : ( 1 ) Kutlanacak belirli gün ve haftalar, ( 2 ) işlenecek üniteler.
2. Kutlanacak belirli gün ve haftalar, bütün çocuklarla birlikte ele alınacak, çocukların, seviye ve yaşayışlarına göre bu faaliyetlere katkıda bulunmaları sağlanacaktır. Belirli günlerin kutlanmasına çevredeki Türklerin de katılması temin edilmeli ve bilhassa milli ve dini bayramlarda radyo ve tevizyon programlarından faydalanılmalı, anayurttaki kutlamalarla ilgili filmler gösterilmeli ve kutlama çalışmaları ilgi çekici bir hale getirilmelidir.
3. Sosyal Bilgilerde, işlenecek üniteler, birinci ve ikinci yıl olarak verilmiştir. Birinci yıl üniteleri dördüncü sınıftan sonraki çocuklarla işlenecektir. Bir derslikteki çocuklar çeşitli yaş ve seviyede olabilirler. Bu takdirde öğretmen, çocukların, yaş ve seviyelerini gözönünde tutmalı, yerine göre, bazı çocukalara ek çalışmalar da yaptırılmalıdır.
4. Birinci yıl ünitelerini tamamlayan çocuklara ikinci yıl üniteleri verilmelidir. Çalışmalar sırasında, birinci yıl üniteleriyle ikinci yıl üniteleri arasında ilgi kurulmalı ve böylece, bilhassa Türk tarihinin devamlılığına, çocukların dikkatleri çekilmelidir.
5. Sosyal Bilgilerlerle ilgili çalışmalarda, çocukların esas sınıflarındaki Sosyal Bilgiler derslerinde edindikleri bilgilerden de faydalanmalarına imkan verilmeli ve böylece okul çalışmalarıyla Türk kültürü çalışmaları arasında yakın bir bağlantı kurulmalıdır.
6. Sosyal Bilgilerler çalışmalarında esas, Türkiye ve Türk tarihi olmalı ve böylece, her fırsatta çocukların Türk kültürüyle bağlarının kuvvetlendirilmesine çalışılmalıdır.
7. Sosyal Bilgilerler çalışmalarında izlenecek metod ve teknikler, araç ve gereç konusunda, ilkokul Programındaki açıklamalarda faydalanılmalıdır.
BELİRLİ GÜN VE HAFTALAR
I. CUMHURİYET BAYRAMI :
A. Cumhuriyetin ilan edildiği gün niçin bir bayram günüdür?
Bu yabancı memlekette bayramımızı nasıl kutlayalım? - Türkiye'de Cumhuriyet bayramlarında neler yapılır; biz neler yapabiliriz? - Sınıf arkadaşlarımıza bayramımızı duyuralım; onlar ikramda bulunalım? En temiz ve en güzel elbiselerimiz giyelim. Ana ve babalarımızın bayramlarını kutlayalım. - Şiirler hazırlayıp okuyalım. - Bayram sabahı bayrağımıza saygı duruşunda bulunalım; İstiklal Marşımızı söyleyelim; Atatürk'ü analım. - Cumhuriyetimizin yaşı; bize sağladıklarını konuşalım ve yazalım.
B. Cumhuriyete nasıl kavuştuk?
Kurtuluş Savaşı : Yurdumuza düşmanların girmesi - Atatürk'ün Samsun'a çıkışı - Büyük Millet Meclisinin kurulup - Yurdun düşmanlardan kurtarılması ve Lozan Barışı - En iyi yönetim şekli olarak Cumhuriyet - İlk Cumhurbaşkanımız.
2. ATATÜRK'Ü ANIYORUZ ( 10 KASIM ) :
Atatürk'ün çocukluk hayatı - Öğrenci Mustafa Kemal - Anafartalar kahramanı Mustafa Kemal - Başkomutan Gazi Mustafa Kemal - Türk Devrimlerinin yapıcısı ve yaratıcısı Kemal Atatürk - Atatürk'ün onuncu yıl nutku; O'nun milletimize güveni - Atatürk'ün Türk gençliğine hitabı - Atatürk'ün emanetleri; bunları korumave geliştirme görevi - Atatürk'ün ölümü Ankara'da Anıt Kabirde yatışı - Atatürk köşesi hazırlanması.
3. ULUSAL EGEMENLİK VE ÇOCUK BAYRAMI :
Türkiye Büyük Millet Meclisinin açılışı; bu meclisin önemi - Yeni bir Türk Devleti'nin kuruluşu ve "İstiklal Savaşı'nın" yürütülmesi - Bu günü Atatürk'ün çocuklara armağan edişi ve anlamı - Tören çalışmaları - Milli marşlar, halk türküleri, halk oyuları gösterisi ve koro çalışmalarının yapılması.
4. 19 MAYIS GENÇLİK VE SPOR BAYRAMI :
I. Dünya Savaşı : Müttefiklerimizin yenilgisi ve yurdumuzda düşman istilası - Direnme hareketleri - Atatürk'ün Samsun'a çıkışı ve kongreler - Anayurtta 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı nasıl geçer? Samsun'dan Ankara'ya bayrak ve toprak getirilmesi geleneği - Gençlik ve Spor Bayramının anlamı.
5. ANNELER GÜNÜ :
1. Annelerin çocukları için katlandığı yorgunluklar ve çeşitli fedakarlıklar - Bir baba, annesiz kalmış çocukları için ne yapabilir? Anne ve baba ailede birbirini tamamlar. Annemizin, babamızın anneleri ve babaları şimdi nerededir? Onları da arayıp soralım?
Annemize karşı görevlerimizi hatırlayalım. Onlara şiirler ve duygu ve düşüncelerimizi yazalım. Bu yazı ve şiirleri onlara okuyalım.
( Geleneklerimize göre anne ve babaya karşı yalnız anneler gününde değil, her zaman sorumlu olduğumuz üzerinde durulmalıdır.)
2. Evimiz ve Ailemiz :
a. Evimiz nerededir? Evdeki yaşantımız nasıldır. Sağlıklı bir yaşam nasıl olur? Yabancılarla ilişkilerimiz nasıldır, nasıl olmalıdır?
b. Ailemizi tanıyalım : Ailede işbölümü ve ailede tutumlu olmanın özü; boş zamanların nasıl değerlendirilmesi gerektiği; ailemizdeki yaşantı biçimini nasıl geliştirebiliriz.
c. Ailede yakın akrabalarla ve dostluklarla ilişkilerimiz.
d. Ailede fertlerin birbirine karşı sevgi, saygı ve sorumlulukları.
ÜNİTELER
Birinci Yıl
1. ÜNİTE : NİÇİN YABANCI ÜLKEDEYİZ?
A- Hepimiz Türkiye'nin çeşitli yerlerinden geldik:
Türkiye'de nerede yaşamış ailelerimiz? - Doğdukları ve büyüdükleri yer Türkiye'nin neresinde ve nasıl bir yerdedir? Türkiye ile ilgili hatıraları dinleyip yaşantı biçimlerini yazalım. Ailelerimiz yabancı bir ülkeye gelmeden evvel nasıl yaşıyorlardı, nerede çalışıp ve nasıl büyümüşlerdi?
B- Türkiye'den buraya niçin geldik?
Neden Türkiye'yi bırakıp buralara geldik? Anavatan'da hızlı nüfus artışı ve iş alanlarının aynı hızla artmaması; Tarım alanlarının yetmezliği ve sanayi devriminin Türkiye'de geç gelişmesi. Avrupada ve bulunduğumuz ülkenin iş gücüne olan talepleri ve dışardan işçi bulma zorunluluğunun doğması ve diğer sebeplerin işlenmesi.
C- Türkiye'den buraya nasıl geldik?
Hangi araçlardan yaralanıldı ve hangi ülkelerden geçildi. Babamız annemiz (dedelerimiz, ninelerimiz 3. ve 4. kuşaklar) nasıl iş buldular? Nerelerde çalıştılar? Ne gibi işler yaptılar ne kadar kazandılar? Nelerden zorluk çektiler? Nasıl iletişim kurdular? Okullara gittiler mi? Nasıl eğlendiler? Bulundukları ülkenin insanlarıyla kaynaştılar mı? Aklımıza gelecek diğer soruları cevaplandırmak ve yazmak.
D- Yakınlarınımızdan Türkiye'de kimler var?
Büyükbabalar, büyükanneler, dayı, hala, amcalar ve teyzeler; diğer akraba ve dostlar - Onlardan haber alabiliyor muyuz? Mektup alıyor ve yazıyor muyuz? Türkiye ile nasıl bağlantı kurabiliyoruz? Türkiye ile ilişkilerimizi daha nasıl geliştirebiliriz?
Türkiye'ye nasıl katkıda bulunur ve Türkiyeden nasıl faydalanabiliriz?
E- Yurdumuzdan gelen mektuplarda, gazetelerde Türkiye radyolarında ve televizyonlarında ne haberler var?
Aldığımız haberleri birbirimize duyuralım; bulunduğumuz ülke ile anavatanımızın haberlerini karşılaştıralım. Güzel ve çirkin haberleri birbirinden ayıralım. Okul gazetesi kuralım. Haberlere tepkide bulunalım bize olan yansımasını, duygu ve düşüncelerimizi dile getirelim.
F- Okulda küçük topluluğumuzu nasıl tanıtalım?
Özel bir Türk günü düzenleyelim. O gün için hazırlıklar yapalım. Bu özel günler 23 Nisan Çocuk Bayramı'na veya diğer bayramlarımıza rastlayabilir. Türkiyemizi ve kültürümüzü, örf ve adetlerimizi tanıtacak gösterilerde ve çalışmalarda bulunalım. Sanatımızı; elişi, resim ve diğer becerilerimizi sergileyelim. Yemek kültürümüzü tattıralım.
Bu özel gün için okul idaresinden usulüne göre izin alalım.
2. ÜNİTE : YURDUMUZ
A- Türkiye Dünyanın Neresinde ve Nasıl Bir Yerdedir?
1. Türkiye'nin konumu: Dünyanın şekli, büyüklüğü, kutup noktaları, ekvator, paralel daireler, dönenceler, kutup daireleri ( basit olarak ) - Meridyen daireleri ve başlangıç meridyeni - Enlem ve Boylam; Türkiye'nin enlemi ve boylamı, Türkiye bulunduğumuz yere göre hangi yönde ve ne kadar uzaklıktadır? bulunulan yerle Türkiye arasında ne kadar saat farkı vardır?
2. Eski dünya kıtaları arasında Türkiye'nin yeri:
a) Eski dünya kıtaları; Türkiye'nin bunlar üzerindeki ve arasındaki yeri ( Bölgeler ve kıtalar arası yollar üzerinde );
b) Önasya ve Balkan Yarımadasının coğrafya şartları ( ana çizgileriyle ) ; Anadolu ve Trakya.
3. Türkiye etrafındaki denizler; özellikleri; bu denizler arasındaki bağıntılar. ( Marmara Denizi ve Boğazlar ). Bu denizlerin bağlı bulunduğu okyanuslar; Cebelitarık Boğazı; Süveyş Kanalı.
4. Türkiye'nin komşuları ( Adları, yerleri ve başlıca coğrafya özellikleri ).
B- Türkiye'nin Doğal Şartları :
1. Türkiye'nin yer şekilleri ( Ana çizgileriyle sıradağ, tek dağ, plato, ova, vadi kavramlarının verilmesi ).
2. Türkiye'nin kıyıları ( Körfez, koy, yarımada, burun, ada vb. kavramlarının verilmesi ).
3. Türkiye'nin iklimi, iklim bölgeleri; özellikleri, sıcaklık ve yağışlar bakınından mevsimlerin özellikleri; havaların gidişi ve bu bakımdan bölgler arası önemli farklar.
4. Türkiye'nin akarsuları ve gölleri ve bunlardan nasıl yararlanıldığını; Yurdumuzda su baskınları, erozyon, deprem ve korunma yolları ( ağaçlama, sağlam yapılaşma, şekilleme, baraj ve regülatör, vb. ).
5. Türkiye'nin doğal bitki toplulukları ve bunların yayılışı; ormanlarımızın faydaları bakımı ve korunması.
6. Türkiye'de Turizm ( Turistik yerler, tarihi yerler, gezilip görülecek yerler ).
C- Türkiye'de Bizden Önce Kimler Yaşıyordu?
1. Anadolu'da eski uygarlıklar:
a) Hititler, Firikyalılar, Lidyalılar ( Kalıntıları )
b) Ege Havzası uygarlıkları: ( Bıraktıkları eserler )
3. ÜNİTE : ANADOLU'DA TÜRKLER
NOT * Türk tarihinin işlenişi bulunulan ülkenin okullarında anlatılan tarihle ilişkili olarak ve diğer medeniyetlerle karşılaştırılarak yapılırsa etkili olur. Türk tarihinin ve önemli Türk büyüklerinin bulunduğumuz ülkenin okul kitaplarına girmesi ve yanlı, taraflı eğitimin önlenmesi için lobilerin kurulması ve Türk Öğretmenlerine düşen görevler tartışılıp ele alınmalıdır.
A- Anadoluya Nereden ve Nasıl Geldik?
Türk'lerin anayurdu, yaşayışları, medeniyetleri ve göçler hakkında temel bilgiler. Hun Devleti, Oğuz Destanı, Ergenekon Destanı, Orhun Yazıtları ( Okuma parçalarıyla ) - Türk Milletinin köklü ve çok eski çağlardan beri uzayıp gelen şanlı ve şerefli bir tarihe sahip olduğu fıkri işlenecektir.
B- İslamlığın Doğuşu : Türklerin İslamlığı kabul edişleri ve Anadoluya gelişleri :
1. Hazreti Muhmmed'in hayatı - İslamlığın doğuşu ve yayılışı - Türklerin müslüman oluşu ve İslam dünyasına hizmetleri ( ana çizgileriyle ).
2. Büyük Selçuklu İmparatorluğu: Alpaslan'ın kişiliği ve Malazgirt Savaşı ( Büyük Selçuklu Devletinin kuruluşuna ve Türklerin Anadoluya yayılışına yer verilecektir.
3. Anadolu Selçuklu Devleti: Devletin kuruluşu ve yükselişi ile Haçlı Savaşları ve Kılıçarslan'ın kahramanlıkları üzerinde durulacak; Selçuklu uygarlığına ana çizgileriyle yer verilecektir.
C- Türk Milletinin Özellikleri :
1. Temiz ve açık yüreklilik, doğruluk, cesurluk, iyi niyetlilik, konuk severlik, yardım severlik, hoş görülük, büyüklere saygı, küçüklere şevkat ve sevgi.
2. Türkler arasında tarih, yurt, kültür, ekonomi ve ülkü birliği ve bağları.
3. Bayrağa saygı ve sevgi.
Üniteler
(İkinci Yıl)
1. ÜNİTE : OSMANLI DEVLETİNİN KURULUŞU ve İMPARATORLUK
A- Osmanlı Devletinin Kurulması :
1. Osmanlılarda ilk teşkilatlanma.
2. Osmanlı Devletinin genişlemesi ve amaçları.
3. Rumeliye geçiş.
B- Osmanlı Devletinin Yükselmesi :
1. Fatih ve kişiliği.
2. İstanbul'un Fethi ve imparatorluğun kuruluşu.
3. Otlukbeli ve Çaldıran Savaşları.
4. Mısırın alınışı ve Yavuz Sultan Selim.
5. Avrupa'da ilerleme ve genişleme.
6. Kanuni Sultan Süleyman ve Osmanlı orduları Viyana önlerinde.
7. Barbaros, Turgut Reis, Sokullu Mehmet Paşa hayatı ve hizmetleri ( okuma parçaları halinde ).
C- Osmanlı Uygarlığı :
1. Sanatkarları ve eserleri ( özellikle Mimar Sinan )
2. Ordu,
3. Devlet teşkilatı.
Ç- Osmanlı İmparatorluğunda Duraklama ve Gerileme :
1. Duraklama devrinin sebepleri ve açık belirtileri,
2. Köprülüler ve hizmetleri.
3. Osmanlı Rus ilişkileri,
4. Osmanlı Avusturya Macaristan İlişkileri,
5. Sırbistan ve Yunanistan'da kımıldanmalar.
6. Yenileşme hareketleri
7. Meşrutiyet
8. Plevne Savaşı ve Gazi Osman Paşa, Namık Kemal, Mithat Paşa ( Okuma parçaları )
9. Balkan Savaşları
10. I.Dünya Savaşı ve Osmanlı İmparatorluğunun sonu ( özellikle Çanakkale Savaşları * Anzak gününe yakın bir zamanda işlenmesi daha etkili olacaktır ).
D- Atatürk ve Türk İstiklal Savaşı :
1. Mondros Mütarekesi ve sonrası
2. Atatürk'ün Samsun'a çıkışı; Erzurum ve Sivas Kongreleri, Milli Misak - İstanbul'un işgali - T.B.M.M.nin açılışı.
3. Büyük Taaruz ve Başkomutanlık ( Dumlupınar ) Meydan Savaşı - Düşmanların Anadolu'dan temizlenmesi,
4. Mudanya Mütarekesi ve Lozan Barışı,
5. Cumhuriyetin İlanı.
E. Devrimlerimiz: Halifeliğin kaldırılması, din ve delet işlerinin ayrılması, hukukta, kıyafette, ölçülerde, yazıda devrimler ve ekonomik alanda yenilikler - Devrimlerimizin önemi ve korunması zorunluluğu.
F- İkinci Dünya Savaşı, Sonrası ve Türkiye :
1. II. Dünya Savaşı ( sebepleri ve sonuçları ).
2. Türkiye'de çok partili hayata giriş.
2.ÜNİTE : BUGÜNKÜ TÜRKİYE
A- Türkiye'nin Nüfusu: Bugünkü nüfusumuz, artış hızı ve dünyadaki ve bulunduğumuz ülkeyle kıyaslamalar. Şehirlere göçün sebepleri ve etkileri.
B- Topraklarımız bizi besliyebiliyor mu? Türkiye'de tarım ve hayvancılık. Bulunduğumuz ülkeye göre kıyaslayarak ülkelerin şartlarına göre işlenmeli - Atatürk Barajı ve GAP Projeleri ve etkileri.
C- Yeraltı Zenginlikleri: Yeraltı zenginliklerimiz nelerdir. Bulunduğumuz ülkenin yeraltı zenginlikleriyle kıyaslamanın yapılması.
Yeraltı zenginliklerimizden hangi ölçüde ve nasıl faydalanıyoruz.
Ç- Türkiye'de Elsanatları ve Endüstri: Eski ve yeni elsanatlarımızın değeri ve önemi - Turizme katkıları ve bugünkü durumu - Bulunduğumuz ülkede elsanatlarımızı, Türk desen ve motiflerini işleme ve sergilerinin açılması. Türk endüstrisinin geçmişteki ve bugünkü durumu.
D - Türkiye'de Taşıma ve Ulaştırma işleri: Kara, deniz ve havayolları ve taşıtları. Türkiye'de ve bulunduğumuz ülkede trafik sorunları ve kazaları; sebepleri ve etkileri. Boğazlarımızda gemi, tanker kazaları ve çevremize olan zararları. Hava limanları ve Türk uçaklarının uçtuğu yerler.
E - İç ve Dış Ticaretimiz: Türkiye'de alınan ve satılan temel mallar. Buunduğumuz ülkeyle Türkiye arasındaki ticari durum ve ticaretin daha fazla geliştirilmesi için yapılması gerekenlerin işlenmesi. ( Bu konuda Melboune Türk Ticaret Ateşeliği'nin bastırmış olduğu Avustralya'da Ticari ve Ekonomik Konularla Türkçe adlı kitabından yararlanılması gençlerimiz için çok önemlidir )
F - Türkiye'de Turizm: Turizm nedir? Ülke ekonomisine katkıları nelerdir? Dikkat edilmesi gereken husular nelerdir? Ülkemizi yabancılara tanıtma yollarının işlenmesi. Türkiye'de turistik bölgelerinin ve gezi amaçlarının işlenmesi. ( Çanakkale - Gelibolu'nun işlenmesi ve tarihi öneminin anlatılması. Bilhassa Avustralya'da yaşayan Türk öğrencileri için ayrı bir önem taşımaktadır ). Avustralya'da yaşayanların Geliboluyu ziyaret etmeleri için Anzak günüyle ilgili çalışmaların işlenmesi ve konunun tek taraflı işlenmesinin önlenmesi için çalışmalarının yapılması.
3. ÜNİTE : YURDUMUZDA YÖNETİM
A- Cumhuriyet İdaresinin Anlamı ve Önemi :
Cumhuriyete nasıl kavuştuk? ( hatırlatma ). Cumhuriyet idaresinin önemi ve yararları.
B- Türkiye'de Devlet ve Yönetim Teşkilatı :
( Bulunduğumuz ülkenin devlet ve yönetim yapısıyla kıyaslama yapılarak işlenirse çok daha verimli olur. )
1. Büyük Millet Meclisinin kuruluşu ve seçimi işleri ( Millet Meclisi ve Senatonun kuruluşu ve görevleri ),
2. Cumhurbaşkanının seçimi ve görevleri,
3. Bakanlar Kurulu ve Bakanlıkların görevleri,
4. İl, ilçe ve bucakta hükümet teşkilatı,
5. Yurttaşların devlete karşı görevleri ( askere gitme, vergi verme ve Atatürk'ün Türk gencine emanet ettiği yurdun her yönden koruma ve geliştirme bilincinin yerleştirilmesi )
6. Devletin yurttaşlarına karşı asli görevleri ( eğitim, sağlık, yol, su v.b. )
C- Yurdumuzda Devlete Yardımcı Kurumlar:
1. Kızılay, Türk esirgeme kurumu, Türk Hava Kurumu, Yardım Sevenler Derneği, Yeşilay ve benzeri kurumlar.
2. Bu kurumlar ve bulunduğumuz ülkede Türkiye'nin doğal afetlerde maddi ve manevi duruma muhtaç olma hallerinde ihtiyacların giderilmesi için çalışan güvenilir kurum ve kuruluşlara, derneklere yardım ve bağışlarda bulunulmasının önemini ve geçmişte yapılan çalışmaların eksik ve faydalı yanlarının işlenmesi. ( Avustralya'da ve dünyanın diğer bölgelerinde 17 Ağustos 1999 depreminin açtığı yaralarının sarılması için verilen mücadele örneğinin verilmesi ) Bulunduğumuz ülkede bulunan yabancı yardımcı kurumlarla karşılaştırmaların yapılması.
DİN BİLGİSİ
AMAÇLAR :
1. Öğrencilere, Allahın varlığına ve birliğine inanmanın İslam dininin esaslarından bulunduğunu, Hazreti Muhammed'in son hak peygamber ve büyüklüğünü kavratmak,
2. Temizlik, doğruluk ve iilik fikirlerinin; insanları sevmenin; zayıflara ve muhtaçlara yardım etmenin; çalışkanlığın, ilmin, sanatın ve gerçek sevginin İslam dininin emir ve esaslarından oluğunu kavratmak ve İslam dininin ahlak ilkelerini benimsetmek,
3. İslam dininin, yalnız ahiret için çalışmayı değil, aynı zamanda hiç ölmeyecekmiş gibi dünya içinde çalışmanın bir ibadet olduğunu; birlik ve beraberlik, dirlik ve düzenlik içinde mutlu yaşamayı telkin eden bir din olduğunu öğretmek ve benimsetmek,
4. Bulunulan yabancı okulların baska din ve propagandalarına karşı dikkat olma bilincini işlemek,
5. İslam dininin başkasının çanına, malına, hakkına, inancına ve fikrine saygı gösteren bir din olduğunu taasuptan uzak ve çağdaş gelişimleri karşılayan bir din olduğunu kavratmak.
AÇIKLAMALAR :
1. Din Bilgisi programı işlenirken amaçlar gözönünde bulundurulmalı ve konular bu amaçlara ulaştırılacak şekilde işlenmelidir.
2. İslam Dininin, müsbet ve hür düşüncesinde karşı olmadığını, tersine, ilmin ve öğrenmenin ibadet olduğu yeri geldikçe belirtilmelidir.
3. Haksızlık, yalancılık, ikiyüzlülük, bencillik, tembellik... gibi davranışları İslam dininin suç saydığı; her müslümanın fazileti olması, faziletli kişilerin sevilip sayılması belirtilmeli; bunlar Hazret-i Muhammed'in hayatından ve sözlerinden örnekler verilerek, açıklanmalıdır.
4. İslam Dininin, abdest, namaz, oruç, zekat... gibi, ibadet ile ilgili buyruklarının Allah'a karşı sevgi ve şükran duygularının ifadesinden başka, ibadetlerin, kişinin sağlığına, toplumun yardımlaşma ve dayanışma olgularının gelişmesine yarayan, insanı fazilete sevk eden davranış ve hareketker oduğu belirtilmelidir.
5. Öğrencinin okul dışından getirdiği muhtemel yanlış bilgi ve telkinler düzeltilmelidir.
KONULAR :
1. İnanmak :
a. İman nedir?
b. Mümin kime denir?
2. Allaha İnanmak :
a. Müslüman, Allaha nasıl inanır?
b. Bu inancın değeri ve vereceği gönül rahatlığı.
3. Sevgi :
a. Allah sevgisi, peygamber sevgisi,
b. Anne, baba, kardeş, aile, arkadaş ve öğretmen sevgisi,
c. Şehitlerimize ve gazilerimize sevgi,
d. Yurt ve millet sevgisi,
e. İnsan sevgisi, büyüğe saygı ve küçüğe sevgi, şefkat gösterilmesi.
4. Peygamberimiz :
a. Peygamberimiz Hz. Muhammed'in doğuşu ve çocukluğu,
b. Gençliği ve peygamber oluşu,
c. Eşsiz bir insan olarak işlenmesi,
ç. Hz. Muhammed ve Kuran-ı Kerim.
5. Peygamberlerden bazıları :
( Hz. Adem, Hz. Nuh, Hz. Davud, Hz. İbrahim, Hz. Musa ve Hz İsa )
6. Allah kimleri sever, kimleri sevmez?
7. İlahi kitaplar ve Peygamberleri :
( Müslümanların tüm ilahi kitaplara saygılı olduğu belirtilmelidir)
8. Müslümanın Amentüsü :
( Allaha, Meleklere, Kitaplara, Peygamberlerine, ahiret gününe ve kadere inanmak - İmanın altı şartı ).
9. Farz, vacip, sünnet, helal ve haram .
10. İslamın beş şartı : ( Kelime-i şahadet, namaz, oruç, zekat ve hac )
11. Namazda okunacak sure ve dualar :
12. Namaz :
( Temizlik, abdest ve abdesti bozan şeyler, namazın iç ve dış şartları, namazın kılınışı, namazı bozan şeyler, vakit namazları, cemaatle namaz; Cuma, Bayram ve Cenaze namazları ).
13. Hayatımız boyunca yapılan bazı dini merasimler :
( Bebeğe isim koymada, evlenmede ve ölümde dini merasimler ).
14. Dinimizdeki kutsal günler :
a. Ramazan ve Kurban Bayramları
b. Kandiller
15. Türk İslam ahlak kurallari
16. Türklerin, tarih boyunca, İslam Dinine hizmetleri
DIŞ ÜLKELERDEKİ TÜRK İŞÇİLERİNİN ÇOCUKLARINA AİT
TÜRKÇE, SOSYAL BİLGİLER VE DİN BİLGİSİ PROGRAMLARI
Sayı 71 Konu: Dış ülkelerdeki Türk işçilerinin çocuklarına ait
Tarih : 23.5.1980 Türkçe, Sosyal Bilgiler ve Din Bilgisi programları.
Yurt Dışı İşçi Çocukları Eğitim Öğretim Genel Müdürlüğü'nü 6.5.1977 gün ve 2067 sayılı teklif yazısı üzerine; Dış ülkelerdeki Türk işçilerinin çocuklarına ait Türkçe, Sosyal Bilgiler ve Din Bilgisi programlarının, ekli örneğine göre kabulü hususunun Bakanlık Makamının arzı kararlaştı.
UYGUNDUR
23/5/1980
Milli Eğitim Bakanı adına
Ömer Gürses
Mesleki ve Teknik Öğretim
Müsteşar Yardımcısı
Başkan Başkan Yrd. Üye
Dr. Abdurrahman Demirtaş A. Cengiz Ağın Emin Sağlamer
Üye Üye Üye
Dr. Yaşar Baykul Ömer Okutan Ayşe Demirkıran
Üye Üye
Ülkü Bilgen E. Hakkı Karagözoğlu
İÇİNDEKİLER
YURTDIŞI TÜRKÇE EĞİTİM PROGRAMI
Genel Açıklamalar
Genel Amaçlar
TÜRKÇE
Genel Amaçlar
Açıklamalar
İLKOUMA VE YAZMA
Açıklamalar
OKUMA
Amaçlar
Açıklamalar
SÖZLÜ VE YAZILI ANLATIM
Amaçlar
Açıklamalar
A. Sözlü Anlatım
B. Yazılı Anlatım
İmlâ
Amaçlar
Açıklamalar
Dilbilgisi
Amaçlar
Açıklamalar
İnşat
Amaçlar
Açıklamalar
SOSYAL BİLGİLER
Amaçlar
Açıklamalar
Belirli Gün ve Haftalar
Üniteler (Birinci Yıl)
Üniteler (İkinci Yıl)
DİN BİLGİSİ
Amaçlar
Açıklamalar
Konular
TÜRKÇE EĞİTİM PROGRAMI
GENEL AÇIKLAMALAR :
1. Dış ülkelerdeki Türk işçilerinin çocuklarına ait bu program, Türkçe, Sosyal Bilgiler ve Din Bilgisi ile ilgili çalışmaları içine almaktadır.
2. Türkçe çalışmaları için, genel amaçlarla okuma, sözlü ve yazılı anlatım, imlâ, inşat ve dilbilgisinin amaçları verilmiştir. Türkçe çalışmaları ile ilgili, ayrıntılı konular verilmemiştir. Öğretmenler, öğrencilerin ihtiyaçları ve çevrenin imkânlarını gözönünde tutarak, ilkokul programındaki konulardan faydalanacaktır.
3. Türkçe çalışmalarında, Türkçe konuşmayanların önce meramını anlatması sağlanmalı; ilk Türkçe okuma yazma çalışmalarına, çocukların buldukları yabancı okulda o ülkenin diliyle öğrendiklerini dikkate alarak, iki dilli yetişen cocuğun, iki farklı dilin özelliklerini dikkatli bir şekilde ayırt etmeyi öğreneceklerdir.
4. Sosyal Bilgiler ve Din Bilgisine ait ünite ve konular bir çerçeve program anlayışı içinde verilmiştir. Öğretmenler, çocukların ihtiyaç ve seviyelerine göre, ilkokul programından da faydalanarak, bu çerçeve ünite ve konuları işleyeceklerdir.
5. Öğretmenler, belirli gün ve haftaları kutlarken çocukların tamamını faaliyetlere iştirak ettirmeli, bu sırada her birinin seviyesine uygun çalışmalar yapmasına imkân verilmelidir.
6. Çalışmaların hareket noktasını Sosyal Bilgiler, Din Bilgisi ve çocukların günlük yaşayışlarındaki önemli olaylar teşkil etmeli; Türkçe ile ilgili faaliyetler bunlara dayandırılmalıdır.
7. Çalışmalar için, ayrı ayrı saatler verilmemiştir. Öğretmenler, çalışmalara katılan çocukların durumuna, ünite ve konuların önemine ve bu çalışmalar için gerekli süreye göre, zaman ayrılacak ve ünite planlarını buna göre düzenleyecektir.
Yapılacak çalışmalar çekici hale getirilmeli ve onların bu faaliyetlere seve seve katılmaları sağlanmalıdır.
8. Çocuklar çeşitli yaş ve seviyelerde olabilirler. Bu taktirde öğretmenler, çocukları gruplara ayıracak ve gerektiğinde birleştirilmiş, sınıflar olarak faaliyet göstereceklerdir.
9. Bütün çalışmalar çocukların Türk Kültürü ile bağlarını kurmaya, devam ettirmeye ve bu bağları kuvvetlendirmeye yönelik olacaktır. Bu bakımdan, dış ülkelerdeki Türk vatandaşlarının çocuklarıyla yapılacak eğitim çalışmalarında, öğretmenler, daima bu noktayı gözönünde tutmalıdır.
GENEL AMAÇLAR :
1. Öğrencilerin; Türk kültürü ile bağlarını devam ettirmek;
2. Anadilleri olan Türkçeyi öğrenmelerini, unutmamalarını, geliştirmelerini ve onu sevmelerini sağlamak;
3. Onlara şerefli Türk Milletine layık evlatlar olduklarını, Türk Milletinin kabiliyet ve çalışkanlığını, kahramanlık ve fedakarlığını, doğruluğunu, insani duygularının yüceliğini kavratmak;
4. Yurda dönüşlerinde okullara veya çalışma hayatına kolaylıkla uyumlarını sağlamayı hedeflemek;
5. Onlara Türk Yurdu, Türk Tarihi ve Türkiye Cumhuriyetinin idaresi hakkında bilgi vermek.
TÜRKÇE
GENEL AMAÇLAR :
Öğrencilerin,
1. Anadilleri olan Türkçeyi öğrenmelerini, unutmamalarını, geliştirmelerini ve onu sevmelerini,
2. Gördüklerini, bildiklerini, incelediklerini, öğrendiklerini, düşünüp tasarladıklarını, işittiklerini ve hissettiklerini, sözlü veya yazılı olarak amaca uygun ve etkili bir şekilde anlatma gücünü kazanmalarını,
3. Dinlediklerini ve okuduklarını, tam ve doğru olarak anlamalarını ve maksada uygun bir şekilde anlatmalarını,
4. Türkçenin temel kurallarını, kelimelerin manalarını söyleniş ve yazılışlarını doğru olarak öğrenmelerini,
5. Seviyelerine uygun Türkçe kitapları istek ve zevkle okuma alışkanlığını elde etmelerini,
6. Milli kültürümüzle bağlarının devam etmesini sağlamak.
AÇIKLAMALAR :
İlkokul programındaki Türkçe ile ilgili açıklamalar yanında aşağıdaki hususlar, bilhassa gözönünde tutulmalıdır:
1. Hayatımızda dinlemenin ve dinleneni anlamanın önemi büyüktür. Bunun için öğrencilere, dinleme ile ilgili iyi alışkanlıklar kazandırılmalı, daha iyi ve daha dikkatli dinleyici olmaları sağlanmalıdır.
Öğrenciler, Türkçeyi dinleyerek, bol bol okuyarak, dinlediklerini, okuduklarını anlayıp anlatarak ve yazarak öğrenecekler ve geliştireceklerdir.
2. Yabancı bir ülkedeki çocuğun Türkçesi; ailesine, Türkiye'de yaşadığı çevreye ve yaşına göre değişiklik göstereceğinden, ilk zamanlarda öğretmen, öğrencilerin Türkçeyi evde ve çevrede öğrendikleri gibi kullanmak suretiyle duygu ve düşüncelerini anlatmalarına imkan vermeli yavaş yavaş ve sabırla dilimizi kazandırmalı ve sevdirmelidir.
Ağız farklarını düzeltmenin bir zaman işi ve bu konuda öğrencileri yıldırmadan hareket edilmesi gerektiği de unutulmamalıdır.
3. Yabancı ülkelerde doğan veya çok küçük yaşta oralara giden Türk çocukları, bazan yabancı bakıcıların elinde kalmaktadırlar.
Bu yüzden çocukların diline çok sayıda yabancı kelime de karışmakta ve onların dilini anlaşılması güç bir duruma sokmaktadır.
Bu çocukların en büyük ihtiyacının anadili olduğu unutulmamalı ve Türkçeyi öğretme ve geliştirme çalışmaları yapılırken programı tamamlama endişe ve telaşına kapılmaksızın Türkçeyi gereği gibi öğrenip kullanmalarına yardım edilmelidir.
4. Öğrencilere, dinlemenin bir nezaket kuralı olduğu anlatılmalıdır. Özellikle, konuşanın sözünü kesmemek, düşünceler kabul edilmese dahi nezaketle cevap vermek gerektiği belirtilmeli ve bunlarla ilgili alışkanlıklar kazandırılmalıdır.
5. Öğrencilerin, devam etmekte bulundukları yabancı okulda başarısızlığa uğramamaları için, yabancı dilde öğrendikleri veya duydukları kelimelerin Türkçe karşılıklarını da öğrenmelerine yardım edilmeli ve bu fırsatla öğrenmekte oldukları yabancı dilin, hayatları boyunca işlerine yarayabileceği hissettirilmelidir.
6. Anavatana döndükleri zaman öğrenimlerine kendi okullarımızda devam edecekleri, bu itibarla Türkçe okuma, yazma, konuşma ve anlamayı da unutmamaları ve geliştirmeleri gereği öğrencilere her fırsatta anlatılmalıdır.
7. Öğrenciler anavatanda bulunan hısım, akraba ve arkadaşlarıyla mektuplaşmaya teşvik edilmeli, kendi yaşayışları hakkında bilgi vermeye, öğrendikleri şeyleri onlara duyurmaya sevkedilmeli, yazılan mektuplar, öğretmen tarafından okunarak düzeltilmelidir. Böylece çocukların yabancı bir ülkedeki düygu ve düşünceleri de öğrenilmiş, gerekirse bazı telkinlerde bulunmak imkan ve fırsatı ele geçirilmiş olur.
Öğrenciler yazacakları mektuplara alacakları cevaplar, onların anavatanla olan bağlarının kuvvetlenmesini sağlayacağından bu yolda teşvik edilmeleri uygun olacaktır.
8. Öğrencilerin, Bakanlığımızca yayımlanan veya tavsiye edilen dergilere abone olmaları hem okuma zevklerinin gelişmesini sağlayacak, hem de anavatanla ilgilerini devam ettireceklerdir.
İLKOKUMA VE YAZMA
AÇIKLAMALAR :
İlkokul programındaki ilkokuma ve yazma ile ilgili açıklamalar yanında aşağıdaki hususlar, bilhassa gözönünde tutulmalıdır:
1. Çocukların Türk kültürü ile bağlarını kurabilmek; mevcut bağları devam ettirebilmek için onların Türkçeyi anlamaları, Türkçe okuyup yazmaları gerekir. Bu bakımdan, ilkokuma ve yazma çalışmaları, Türk kültürü ile ilgili eğitim ve öğretim faaliyetlerinde önemli bir yer tutmalıdır.
2. İlkokuma ve yazmaya, çocukların anlayabileceği, günlük hayat ile ilgili kısa cümleler ile başlanmalı, zamanla bu cümleler kelimelere, hecelere, heceler de bölünmelidir. Bu çözümlemeler sonunda elde edilen kelime, hece ve harflerle yeni cümle ve kelimeler meydana getirilmelidir.
Cümlelerde, kelimelerin ve hecelerin bölünmesini kolaylaştırmak için, öğretmen, aynı kelimeleri içine alan cümleleri, içinde aynı heceler bulunan kelimeleri yan yana getirmelidir. Üzerinde durulan cümle veya kelimeleri, hikayeler, masallar, tekerlemeler içinde kullanmaya önem verilmeli ve ilkokuma yazma konularının, öğrencilerin ilgisini çekecek şekilde olmasına dikkat etmelidir.
3. İlk Türkçe okuma yazma çalışmalarına, çocukların bulundukları yabancı okulda o ülkenin diliyle okuyup yazmayı öğrenmeleri sırasında dikkatli bir şekilde çocuklara ana dili ile yabancı dil arasındaki farklılıklar kafa karışıklığına maruz bırakılmadan sezinletilmelidir. Böylece çocuklar her iki dilin de özelliklerini aynı anda farkına varırken, iki dilde de kökleşme sağlanmış olacaktır.
4. İlkokuma ve yazma çalışmalarında Türk alfabesine giren bütün harflerin, metinler içinde gereği kadar tekrarlanmasına dikkat edilmelidir.
5. Bulunan yabancı ülkenin alfabesinde ve bizim alfabemizde aynı sesleri belirtmeye yarayanlarla birlikte, farklı sesleri gösteren harfler üzerinde de durulmalıdır.
6. Türkçe okuma ve yazma çalışmaları daima birlikte yürütülmeli, çocuklara, okumasını öğrendikleri cümle ve kelimeler hemen yazdırılmalıdır.
7. Türkçe okuma ve yazmaya başlarken, Latin harflerini kullanan memleketlerde büyük ve küçük harflerin öğretiliş sırasına ve yazılış şekline ( dik, yatık, v.b. ) uyularak çocukların bazı güçlüklerele karşılaşmalarına meydan verilmemelidir.
Harflerin şekilleri, yazılışları, birbiriyle birleştirilmeleri yönünden bulunan ülkedeki kurallara uyulmalıdır.
8. Günlük hayata dayanan bir ilkokuma ve yazma öğretimi, öğretmenin genel bir ilkokuma kitabının metnine bağlanmamasını gerektirir. Onun için, ilkokuma kitabı yanında; bol ve eğitici değerde başka araç ve gereçlere de yer verilmelidir.
9. Öğretilen cümleleri çocuklara maksatsız tekrar ettirmekten sakınılmalı, tekrarlamayı, onların dikkatini ve ilgisini çekecek yolda yapmayı sağlamalı, cümleler ilgi çekici fıkralar ve sözler içinde ve yerine göre oyun şeklinde tekrar edilmelidir.
10. İlkokuma ve yazma öğrenen çocuklar değişik seviye ve yaşlarda olabilirler. Bu takdirde, öğretmen çocukları yaş ve seviye gruplarına ayırarak bazen de bilen ve bilmeyenleri, birbirlerine yardımcı olamaları bakımından bir araya getirerek grup (küme) çalışmaları yapılamalı. Kullanılacak metot ve tekniklerle araç ve gereçleri buna göre tayin ve tespit edilmelidir.
OKUMA
AMAÇLAR :
1. Çocukların, Türkçe yayımları anlama yeteneklerini geliştirmek,
2. Çocuklara, Türkçe yayımları okuma zevki ve alışkanlığı kazandırmak,
3. Çocuklara seviyelerine uygun kitapları seçme ve seçilen kitaplar yoluyla kültür seviyelerinin, dile hakimiyetlerinin gelişmesinde yardımcı olmak.
AÇIKLAMALAR :
İlkokul programındaki okuma ile açıklamalar yanında aşağıdaki hususlar, bilhassa gözönünde tutulmalıdır:
1. Yabancı ülkelerdeki Türk çocuklarının okuma ile ilgili problemleri, bulunduğu ülkeye, Türkiye'den gittiği sınıf seviyesine, yabancı ülkede doğmuş ve büyümüş olup olmamasına göre çeşit ve ağırlıkta olabilir. Bunun için, öğretmenin, herşeyden önce, durumları inceleyip gerekli tedbirleri alması lazımdır.
2. Kelimelerin manalarıyla birlikte öğretilmesine bilhassa dikkat edilmelidir. Anlam, hem kelimelerin özel şekillerini tanımaya, hem de sözün gelişinden yararlanmaya hizmet etmesi bakımından, büyük önem taşır. Bunun için, kelimelerin manaları, resimle, aracla ve diger yollarla acıklanmalı, gereken durumlarda, biliniyorsa, yabancı dildeki karşılığı da kullanılmalıdır.
3. Çocukların, okunan parçada, manalarını bilmedikleri her kelimeyi birer birer açıklamaktan çok, bütününü kavramalarına önem verilmelidir.
4. Çocuklar, sesli okuma sırasında bulundukları ülkenin dilinin etkisinde kalarak vurguları yanlış yerde yapabilirler ve kelimeleri ses uyumuna aykırı şekilde telaffuz edebilirler. Çocukların bu yanlışları, yavaş yavaş ve sabırla düzeltilmelidir.
5. Her fırsattan faydalanılarak ve değişik yazı çeşitleri okutularak, çocukların, anlayarak doğru ve anlamlı okuma alışkanlığı kazanmalarına yardım edilmelidir.
SÖZLÜ VE YAZILI ANLATIM
AMAÇLAR :
1. Çocuklara, çevrede gördüklerini, bildiklerini, yaptıklarını, yaşadıklarını, dinlediklerini, okuduklarını, düşündüklerini, hissettiklerini ve öğrendiklerini düzgün ve doğru cümlelerle anlatabilme,
2. Kullandığı kelimeleri doğru söyleme ve yazma,
3. Kelime hazinelerini, tedrici bir şekilde zenginleştirme,
4. Okunaklı bir yazı ile yazabilme beceri ve alışkanlıklarını kazandırmak.
AÇIKLAMALAR :
1. Türk Alfabesinde her harf ayrı bir sesi ifade eder. Türk çocuklarının bulunduğu ülkenin alfabesinde bazan bir ses, birden fazla harfle meydana getirilebilir. Bazan da harflerin, kelimenin başında, arasında veya sonunda bulunuşları, onların okunuşlarında değişiklikler yapılmasını gerektirebilir. Bu bakımdan, öğretmenin, Türk alfabesiyle bulunulan ülkenin alfabesindeki farkları tespit edip, çocukların bunlarla ilgili zorluklarını ortadan kaldırıcı tedbirler olması lazımdır.
2. Bulunan ülkenin durumuna göre, çocuklar birleşik sesli harflerde ve birleşik sessiz harflerde, r, j, ç harflerinin söyleyişinde, ( ı ) harfi yerine ( i ) ve ( v ) harfi yerine ( w ) kullanmak gibi yanlışlıklar yapabilirler. Bu yanlışlıklar üzerinde ayrı ayrı durulmalı ve içlerinde bu gibi özellikler bulunan parçalar üzerinde çalışma yapılmalıdır.
3. Çocuklardan bir kısmı, Türkçe ile bulunulan ülke dilinin kelimelerini karşılaştırarak konuşabilirler. Bu gibi çocukların bu durumlarına göz yummamalı ve konuşmalarını Türkçe kelimelerle yapmaları hatırlatılmalıdır.
4. Çocuklardan bazıları, vurguları yerinde yapamazlar ve kelimeleri ses uyumuna göre söyleyemezler. Bu yanlışlıkları düzeltmek için çocukların dikkatleri çekilmeli, ses kayıt makinalarından ve benzeri araçlardan faydalanarak onların bol bol, düzgün konuşmalar dinlemelerine imkan verilmelidir.
5. Bulunulan ülkenin dili icabı, cümle öğeleri Türkçedeki yerinde kullanılmayabilir. Bu takdirde, çocuklardan bazıları yabancı dildeki bu alışkanlıklarını, Türkçe konuşurken veya yazarken de devam ettirebilirler. Öğretmen, bu gibi durumlar karşısında, bol bol örnekler vererek yanlışlıklarını düzeltmelidir.
6. Harflerin şekilleri, yazılışları ve bitiriştirilişleri bakımından, çocukların iki ayrı sistem arasında bocalamalarını önlemek için, bu konularda, bulunulan ülkenin kurallarına bağlı kalınmalı, çocukların yazılı olarak Türkçe anlatılması yeterli görülmelidir.
A. SÖZLÜ ANLATIM :
1. Doğru ve düzgün konuşma, iyi konuşanlar örnek alınarak elde edilebilir. Bunun için öğretmen çocuklara iyi konuşma örneği olmalı; kendisi de düzgün ve güzel konuşmalı; kelimeleri iyi telaffuz etmelidir.
2. Sözlü anlatım, derslerden, ders dışı faaliyetlerden faydalanılarak geliştirilir. Bu maksatla, özellikle ileri merhalelerde "dilbilgisi"nden faydalanılmalıdır. Ayrıca, şiir ve nesir okuma yarışmaları, tartışmalar düzenlenerek çocukların konuşma kabiliyetleri geliştirilmelidir.
3. Çocuklar cesaretleri kırılmadıkça, büyük bir konuşma hevesi gösterirler. Başlangıçta, onlara, kendi alışkanlıkları şekilde konuşma imkanı verilmelidir.
4. Çocuklar, toplu konuşmada, başkan seçimi, gündem düzenlenmesi, söz alma, oylama v.b. kuralları öğrenmelidirler. Söze karışmayan öğrencileri konuşturmak için tedbirler alınmalı, sık sık söz isteyen öğrencilere her zaman söz verilmelidir.
5. Çocukları konuşturmak amacıyla, küçük dramatizasyon çalışmaları da yapılmalıdır. Dramatizasyon, belli konuların vücut hareketleriyle canlandırılmasına da fırsat ve imkan verir. Öğretmen, çocuklara dinledikleri veya okudukları bir masalı, bir hikayeyi veya derste geçen bir konuyu sınıfça temsil ettirmeli. Bu türlü faaliyetlere öğretimin ilk yılından itibaren yer verilmelidir. Burada sözü edilen basit dramatizasyon, çocukların kendilerini, dinledikleri veya okudukları şeylerde geçen şahısların yerine koyarak bir olayı temsil etmeleridir.
6. Ağız farklarını ve telaffuz yanlışlıklarını düzeltmek için söz korosu da yapılmalıdır. Söz korosu bir şiir veya nesir parçasının koro halinde okutulmasıdır. Öğretmen, bazan bütün sınıfa, bazan da ayırdığı gruplara, bir parçayı koro halinde okutabilir. Bu çalışma, bütün öğrencileri faaliyete katacağından, dersin canlı geçmesini de sağlar.
7. İlk Türkçe okuma yazma çalışmalarına çocukların bulundukları yabancı okulda o ülkenin diliyle okuyup yazmayı tereddütsüz becerebildikleri zaman başlanacağı gözönünde bulundurulmalı, henüz bu seviyeye ulaşmamış olanlar için bol bol sözlü anlatım çalışmaları yapılmalıdır.
B. YAZILI ANLATIM :
1. Sözlü anlatım, yazılı anlatım için bir başlangıçtır.
2. İlk zamanlarda öğrencilere, yazmanın söylediklerimizi yazı ile belirtmekten başka bir şey olmadığı anlatılmalı ve yazma işi, sık sık, konuşmalara bağlanmalıdır.
3. İlk yıllarda, düşünülenler, önce söylettirilmeli, sonra yazdırılmalıdır. Söylemek yazmaktan hızlı yürüdüğü için öğrenciler bazı harfleri, kelimeleri, hatta cümleleri atlarlar veya iki defa yazarlar. Aradaki bu hız farkını gidermek için başlangıçta öğrencileri yazma hızlarına uyacak şekilde ağır ağır söylemeye, yazdıklarını okuyarak eksiklerini bulmaya alıştırmak uygun olur.
4. Yazılı olarak anlatılacak konuların, önce sınıfın bütün öğrencileri tarafından ortaklaşa yazılması, bu yolda başarıya yaklaşıldıkça, yazılmasına başlanan konuların gruplara, daha sonra da öğrencilerin kendilerine tamalatırılması uygun olur. Birlikte incelenen konular, yapılan ziyaretler, gözlemler ve sonuçları, v.b. ortak yazılara da konu teşkil eder. Yazı türleri değiştikçe ( mektup, biyografi, hikaye, dilekçe, tebrik, sipariş mektubu, teşekkür yazısı v.b.) aynı yola başvurulmalıdır.
5. Yazılı ifade çalışmaları aşağıdaki amaçlara yöneltilebilir:
a. Yaşanan, görülen, incelenen olayların anlatılması,
b. Derslerde yapılan çalışmaların sonuçlarının yazılması,
c. Resim ve levhalarda görülenlerin anlatılması,
d. Dinlenen, okunan veya seyredilenlerin yazılması,
e. Mektup, posta kartı, sipariş mektubu, biyografi, hikaye, teşekkür yazısı,
f. Günlük tutulması ve düşünncelerin serbestçe yazılması.
İMLÂ
AMAÇLAR :
1. Çocukların, kullandıkları kelimelerin doğru yazılışlarını öğrenmelerini,
2. Belli başlı imla kurallarına uymalarını sağlamak.
AÇIKLAMALAR :
1. Öğrenciler yazılışlarını öğrendikleri kelimelerin anlamlarını da öğrenmelidir.
2. Yeni geçen her kelimenin doğru yazılışı hemen öğretilmelidir.
3. Her öğrenci, yeni kelimenin söylenişini işitmeli, yazılışını görmeli, bizzat söylemeli, yazmalı, ceşitli cümleler içinde bir kaç defa yazarak kullanmalıdır.
4. İmla kuralları yığın halinde değil, sırası geldikçe ve okuma yazma derslerindeki imkanlardan faydalanılarak verilmelidir.
5. Kelimelerin imlasında tereddüte düşünce, öğrenciler, imla klavuzuna, yahut sözlüğe başvurmaya alıştırılmalıdır.
DİLBİLGİSİ
AMAÇLAR :
1. Çocuklara, Türk dilinin konuşma, okuma ve yazma ile ilgili ana kurallarını sezdirmek ve benimsetmek,
2. Çocuklara, Türkçeyi kullanmada güven kazandırmak.
AÇIKLAMALAR :
1. Başlı başına bir dil bilgisi dersi yapılmayacaktır. Konuşma ve yazı diliyle ilgili çalışmalar, çocukların dil duygusunu beslemeli ve geliştirmelidir. Dilbilgisi alıştırmaları yavaş yavaş ilerlemeli, daha sonraları aynı kurala bağlı bulunan kullanılış biçimleri yan yana getirilerek kurallar tanıtılmalıdır.
2. Dilbilgisi ile ilgili alıştırmalar, dilbilgisinin gerektirdiği sıra ve plana göre değil, öğrencilerin kullanmada henüz duraksadıkları şekillere göre seçilecektir. Bunun için öğretmen, çocukların dillerini tanımakla başlamalıdır. Çocuğun kullanmadığı dili birdenbire olgunlaştırmaya kalkışmak onda konuşma ve yazma çekingenliği yaratabilir. Bu çalışmalarda, basitten bileşiliğe, kolaydan zora tedrici bir şekilde gidilmesi uygun olur.
3. Düzgün konuşma ön planda yer almalıdır. Başlangıçta çocuk, bazı sesleri yarım veya peltek, bazılarını tamamıyla değişik çıkarır. Bu yanlışlıklara çocuğun dikkati çekilmeli ve seslerin hakkını vererek kusursuz söylemeye alıştırılmalıdır. Bu çabaların imlaya da yararı dokunur.
4. Çocuklar, düzgün cümleler kurmaya alıştırılamalı kurulan cümlelerden önemli görülenler yazdırılmalıdır.
İNŞAT
AMAÇLAR :
1. Manzum yazıların düşünce, duygu ve ahenk değerini belirterek çocukların sanat zevkini ve sevgisini geliştirme,
2. Çocuklara, bir topluluk önünde, heyecanlarına hakim olarak okuma, konuşma alışkanlığı ve kendine güven duygusu kazandırmak,
3. Çocukların milli duygularını uyanık tutmak.
AÇIKLAMALAR :
1. İnşat için, özellikle milli duyguları geliştirecek ve heyecanla ayakta tutacak parçalar seçilmekle birlikte onlarda yaşama sevinci, tabiat sevgisi uyandıracak parçalara da yer verilmelidir. Bu türden manzum veya nesir halindeki parçaların mutlaka ezberlenmesi istenmemelidir. Böyle bir istek, yabancı bir dil ile yaptıkları öğrenimi aksatabilir. Asıl amacın, güzel konuşmak ve güzel okumak olduğu unutulmamalıdır.
2. İnşat sırasında öğrencilerin yersiz jestleri ve ölçüsüz bağırmaları, onları kırmadan düzeltilmelidir. Öğrenci, tabii hareketlerini değiştirmemeli, büyük insanlara ve sanatçılara mahsus jestler yapmak yoluna gitmemelidir. Çocuk kişiliğini belirtmelidir. Çocuğun okuduğu parçanın manasını ses tonu, telaffuz ve cümle vurgusu yoluyla ifade etme alışkanlığı kazanmasına çalışılmalıdır.
3. Öğrencilerin inşat edecekleri metinler, seviyelerine göre milli şiirler, kahramanlık şiirleri ve duyguları dile getiren şiirler olmalıdır. ( Türklük, vatan, vatan hasreti, arkadaş ve tabiat sevgisi, vb.)
SOSYAL BİLGİLER
AMAÇLAR :
1. Çocukların, anavatan, hısım, akraba ve komşu hasretini canlı tutarak Türk Kültürüyle bağlarını devam ettirmek;
2. Türiye Cumhuriyetinin büyük fedakarlıklar sonunda milletin canı ve kanı pahasına kurulmuş olduğunu, Atatürk'ün yeni Türkiye'nin kurulmasındaki ve Türk Devrimlerinin yapılmasındaki büyük hizmetlerini çocuklara benimsetmek;
3. Çocuklara şerefli Türk Milletinin ona layık evlatları olduklarını, Türk Milletinin zeka kabiliyetlerini, çalışkanlığını, kahramanlık ve fedakarlığını, bilime ve manevi değerlere olan inancını, sanat severliğini, estetik zevkini, doğruluğunu, insan duygularının yüceliğini, ve iyilik severliliğini örnekler vererek kavratmak, bu üstün özelliklerimizi yabancı bir ülkede, yeri geldikçe göstermek ve isbatlamakla görevli olduklarını anlatmak; bunlarla, geleceğe güvenle bakabileceğimizin inancını vermek; Türk Milliyetçiliğinin ilkelerini benimsetmek;
4. Çocuklara, milletler ailesi içinde Türk Milletinin yerini ve milletimize düşen insanlık görevini benimsetmek; insanların ve milletlerin birbirine muhtaç olduklarını, ortak problemlarin iyi niyetle ve ortak çabalarla çözülebileceğini, işbirliliğinin zorululuğunu takdir ettirmek; onları, gerek milletimize, gerek kendi dünyasında huzulu yaşamak isteyen milletlere zarar vermeyen kişilere ve milletlere karşı iyi duygulara sahip kılmak;
5. Çocuklara Cumhuriyet ve demokrasiyi, demokratik yaşayış tarzını ve icaplarını kavratmak, onlarda kanun saygısını ve medeni insan anlayış ve davranışını geliştirmek:
6. Çocuklara yabancı bir ülkede Türk milletini temsil ettiklerini, iyi davranışlarının Türk adını yücelttiği kadar, fena, uygunsuz çevreye yakışmayan davranışlarının da milli şeref ve haysiyetimizi zedeleyeceğini ve milletimizi küçük düşüreceğini kavratmak;
7. Çocukların, bulundukları yabancı ülkeye uyumlarını kolaylaştırmak, ileride, Türkiye'ye dönüş durumunda vatandaş olarak katılacakları toplumumuzun ortak duygu, düşnce, görüş, yaşayış ve ülküsünü onlara banimsetmek;
8. Bir yabancı ülkeye niçin geldiklerini, ana ve babanın gayretlerine yardımcı olamak gerektiğini çocuklara kavratmak;
9. Yabancı bir ülkede karşılaşacakları farklı milli ve dini görüş, duyuş ve inanışları normal ve müsamahalı karşılamakla birlikte, kendi milli ve dini görüş, duyuş, ve inanışlarından hiç bir şey kaybetmemek gerektiğine inandırmak ve onlara bu konularda titizlik kazandırmak;
10. Çocuklara, farklı bir milletin ferdi, farklı bir dinin mensubu olmanın, değişik gelenek, görenek ve davranışlara sahip bulunmanın, milli çıkarlara aykırı olmamak şartıyla, yakınlaşmaya, arkadaşlığa, dostluğa engel olmayacağı düşünce ve alışkanlığını benimsetmek; bu görüş ve düşünüşle, bir yabancı memlekette sevilmenin, arkadaş ve dost edinmenin, onları Türkiye'ye davet etmenin memleketimizi tanıtmak ve sevdirmek yolunda çok faydalı olacağını anlatmak ve kavratmak;
11. Bulunulan yabancı ülkelerdeki yaşayıştan da örnekler vererek, çocuklara Türk Devrimlerinin anlamını, değerlerini, önemini, korunması ve aynı yönde geliştirilmesi zorunluğunu, kavratmak;
12. Çocuklara günlük hayatın, ancak bir çok kimselerin işbirliği ile yürütülüp sağlanmasını, işbirliğinin anlamını, gerekliliğini ve değerini, toplumda bir işe ve mesleğe sahip arkesin saygıya ve sevgiye değer olduğunu kavratmak;
13. Çocukları güçlü, ileri ve zengin Türkiye ülkesine bağlı, bir ülküye erişebilmek için istekle, heyecanla ve canla başla çalışan yurttaşlar olarak yetiştirmek;
14. Çocukların, yurda dönüşlerinde, okullara kolaylıkla uymalarına yardımcı olmak.
AÇIKLAMALAR :
1. Sosyal Bilgilerle ilgili faaliyetler iki başlık altında verilmiştir : ( 1 ) Kutlanacak belirli gün ve haftalar, ( 2 ) işlenecek üniteler.
2. Kutlanacak belirli gün ve haftalar, bütün çocuklarla birlikte ele alınacak, çocukların, seviye ve yaşayışlarına göre bu faaliyetlere katkıda bulunmaları sağlanacaktır. Belirli günlerin kutlanmasına çevredeki Türklerin de katılması temin edilmeli ve bilhassa milli ve dini bayramlarda radyo ve tevizyon programlarından faydalanılmalı, anayurttaki kutlamalarla ilgili filmler gösterilmeli ve kutlama çalışmaları ilgi çekici bir hale getirilmelidir.
3. Sosyal Bilgilerde, işlenecek üniteler, birinci ve ikinci yıl olarak verilmiştir. Birinci yıl üniteleri dördüncü sınıftan sonraki çocuklarla işlenecektir. Bir derslikteki çocuklar çeşitli yaş ve seviyede olabilirler. Bu takdirde öğretmen, çocukların, yaş ve seviyelerini gözönünde tutmalı, yerine göre, bazı çocukalara ek çalışmalar da yaptırılmalıdır.
4. Birinci yıl ünitelerini tamamlayan çocuklara ikinci yıl üniteleri verilmelidir. Çalışmalar sırasında, birinci yıl üniteleriyle ikinci yıl üniteleri arasında ilgi kurulmalı ve böylece, bilhassa Türk tarihinin devamlılığına, çocukların dikkatleri çekilmelidir.
5. Sosyal Bilgilerlerle ilgili çalışmalarda, çocukların esas sınıflarındaki Sosyal Bilgiler derslerinde edindikleri bilgilerden de faydalanmalarına imkan verilmeli ve böylece okul çalışmalarıyla Türk kültürü çalışmaları arasında yakın bir bağlantı kurulmalıdır.
6. Sosyal Bilgilerler çalışmalarında esas, Türkiye ve Türk tarihi olmalı ve böylece, her fırsatta çocukların Türk kültürüyle bağlarının kuvvetlendirilmesine çalışılmalıdır.
7. Sosyal Bilgilerler çalışmalarında izlenecek metod ve teknikler, araç ve gereç konusunda, ilkokul Programındaki açıklamalarda faydalanılmalıdır.
BELİRLİ GÜN VE HAFTALAR
I. CUMHURİYET BAYRAMI :
A. Cumhuriyetin ilan edildiği gün niçin bir bayram günüdür?
Bu yabancı memlekette bayramımızı nasıl kutlayalım? - Türkiye'de Cumhuriyet bayramlarında neler yapılır; biz neler yapabiliriz? - Sınıf arkadaşlarımıza bayramımızı duyuralım; onlar ikramda bulunalım? En temiz ve en güzel elbiselerimiz giyelim. Ana ve babalarımızın bayramlarını kutlayalım. - Şiirler hazırlayıp okuyalım. - Bayram sabahı bayrağımıza saygı duruşunda bulunalım; İstiklal Marşımızı söyleyelim; Atatürk'ü analım. - Cumhuriyetimizin yaşı; bize sağladıklarını konuşalım ve yazalım.
B. Cumhuriyete nasıl kavuştuk?
Kurtuluş Savaşı : Yurdumuza düşmanların girmesi - Atatürk'ün Samsun'a çıkışı - Büyük Millet Meclisinin kurulup - Yurdun düşmanlardan kurtarılması ve Lozan Barışı - En iyi yönetim şekli olarak Cumhuriyet - İlk Cumhurbaşkanımız.
2. ATATÜRK'Ü ANIYORUZ ( 10 KASIM ) :
Atatürk'ün çocukluk hayatı - Öğrenci Mustafa Kemal - Anafartalar kahramanı Mustafa Kemal - Başkomutan Gazi Mustafa Kemal - Türk Devrimlerinin yapıcısı ve yaratıcısı Kemal Atatürk - Atatürk'ün onuncu yıl nutku; O'nun milletimize güveni - Atatürk'ün Türk gençliğine hitabı - Atatürk'ün emanetleri; bunları korumave geliştirme görevi - Atatürk'ün ölümü Ankara'da Anıt Kabirde yatışı - Atatürk köşesi hazırlanması.
3. ULUSAL EGEMENLİK VE ÇOCUK BAYRAMI :
Türkiye Büyük Millet Meclisinin açılışı; bu meclisin önemi - Yeni bir Türk Devleti'nin kuruluşu ve "İstiklal Savaşı'nın" yürütülmesi - Bu günü Atatürk'ün çocuklara armağan edişi ve anlamı - Tören çalışmaları - Milli marşlar, halk türküleri, halk oyuları gösterisi ve koro çalışmalarının yapılması.
4. 19 MAYIS GENÇLİK VE SPOR BAYRAMI :
I. Dünya Savaşı : Müttefiklerimizin yenilgisi ve yurdumuzda düşman istilası - Direnme hareketleri - Atatürk'ün Samsun'a çıkışı ve kongreler - Anayurtta 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı nasıl geçer? Samsun'dan Ankara'ya bayrak ve toprak getirilmesi geleneği - Gençlik ve Spor Bayramının anlamı.
5. ANNELER GÜNÜ :
1. Annelerin çocukları için katlandığı yorgunluklar ve çeşitli fedakarlıklar - Bir baba, annesiz kalmış çocukları için ne yapabilir? Anne ve baba ailede birbirini tamamlar. Annemizin, babamızın anneleri ve babaları şimdi nerededir? Onları da arayıp soralım?
Annemize karşı görevlerimizi hatırlayalım. Onlara şiirler ve duygu ve düşüncelerimizi yazalım. Bu yazı ve şiirleri onlara okuyalım.
( Geleneklerimize göre anne ve babaya karşı yalnız anneler gününde değil, her zaman sorumlu olduğumuz üzerinde durulmalıdır.)
2. Evimiz ve Ailemiz :
a. Evimiz nerededir? Evdeki yaşantımız nasıldır. Sağlıklı bir yaşam nasıl olur? Yabancılarla ilişkilerimiz nasıldır, nasıl olmalıdır?
b. Ailemizi tanıyalım : Ailede işbölümü ve ailede tutumlu olmanın özü; boş zamanların nasıl değerlendirilmesi gerektiği; ailemizdeki yaşantı biçimini nasıl geliştirebiliriz.
c. Ailede yakın akrabalarla ve dostluklarla ilişkilerimiz.
d. Ailede fertlerin birbirine karşı sevgi, saygı ve sorumlulukları.
ÜNİTELER
Birinci Yıl
1. ÜNİTE : NİÇİN YABANCI ÜLKEDEYİZ?
A- Hepimiz Türkiye'nin çeşitli yerlerinden geldik:
Türkiye'de nerede yaşamış ailelerimiz? - Doğdukları ve büyüdükleri yer Türkiye'nin neresinde ve nasıl bir yerdedir? Türkiye ile ilgili hatıraları dinleyip yaşantı biçimlerini yazalım. Ailelerimiz yabancı bir ülkeye gelmeden evvel nasıl yaşıyorlardı, nerede çalışıp ve nasıl büyümüşlerdi?
B- Türkiye'den buraya niçin geldik?
Neden Türkiye'yi bırakıp buralara geldik? Anavatan'da hızlı nüfus artışı ve iş alanlarının aynı hızla artmaması; Tarım alanlarının yetmezliği ve sanayi devriminin Türkiye'de geç gelişmesi. Avrupada ve bulunduğumuz ülkenin iş gücüne olan talepleri ve dışardan işçi bulma zorunluluğunun doğması ve diğer sebeplerin işlenmesi.
C- Türkiye'den buraya nasıl geldik?
Hangi araçlardan yaralanıldı ve hangi ülkelerden geçildi. Babamız annemiz (dedelerimiz, ninelerimiz 3. ve 4. kuşaklar) nasıl iş buldular? Nerelerde çalıştılar? Ne gibi işler yaptılar ne kadar kazandılar? Nelerden zorluk çektiler? Nasıl iletişim kurdular? Okullara gittiler mi? Nasıl eğlendiler? Bulundukları ülkenin insanlarıyla kaynaştılar mı? Aklımıza gelecek diğer soruları cevaplandırmak ve yazmak.
D- Yakınlarınımızdan Türkiye'de kimler var?
Büyükbabalar, büyükanneler, dayı, hala, amcalar ve teyzeler; diğer akraba ve dostlar - Onlardan haber alabiliyor muyuz? Mektup alıyor ve yazıyor muyuz? Türkiye ile nasıl bağlantı kurabiliyoruz? Türkiye ile ilişkilerimizi daha nasıl geliştirebiliriz?
Türkiye'ye nasıl katkıda bulunur ve Türkiyeden nasıl faydalanabiliriz?
E- Yurdumuzdan gelen mektuplarda, gazetelerde Türkiye radyolarında ve televizyonlarında ne haberler var?
Aldığımız haberleri birbirimize duyuralım; bulunduğumuz ülke ile anavatanımızın haberlerini karşılaştıralım. Güzel ve çirkin haberleri birbirinden ayıralım. Okul gazetesi kuralım. Haberlere tepkide bulunalım bize olan yansımasını, duygu ve düşüncelerimizi dile getirelim.
F- Okulda küçük topluluğumuzu nasıl tanıtalım?
Özel bir Türk günü düzenleyelim. O gün için hazırlıklar yapalım. Bu özel günler 23 Nisan Çocuk Bayramı'na veya diğer bayramlarımıza rastlayabilir. Türkiyemizi ve kültürümüzü, örf ve adetlerimizi tanıtacak gösterilerde ve çalışmalarda bulunalım. Sanatımızı; elişi, resim ve diğer becerilerimizi sergileyelim. Yemek kültürümüzü tattıralım.
Bu özel gün için okul idaresinden usulüne göre izin alalım.
2. ÜNİTE : YURDUMUZ
A- Türkiye Dünyanın Neresinde ve Nasıl Bir Yerdedir?
1. Türkiye'nin konumu: Dünyanın şekli, büyüklüğü, kutup noktaları, ekvator, paralel daireler, dönenceler, kutup daireleri ( basit olarak ) - Meridyen daireleri ve başlangıç meridyeni - Enlem ve Boylam; Türkiye'nin enlemi ve boylamı, Türkiye bulunduğumuz yere göre hangi yönde ve ne kadar uzaklıktadır? bulunulan yerle Türkiye arasında ne kadar saat farkı vardır?
2. Eski dünya kıtaları arasında Türkiye'nin yeri:
a) Eski dünya kıtaları; Türkiye'nin bunlar üzerindeki ve arasındaki yeri ( Bölgeler ve kıtalar arası yollar üzerinde );
b) Önasya ve Balkan Yarımadasının coğrafya şartları ( ana çizgileriyle ) ; Anadolu ve Trakya.
3. Türkiye etrafındaki denizler; özellikleri; bu denizler arasındaki bağıntılar. ( Marmara Denizi ve Boğazlar ). Bu denizlerin bağlı bulunduğu okyanuslar; Cebelitarık Boğazı; Süveyş Kanalı.
4. Türkiye'nin komşuları ( Adları, yerleri ve başlıca coğrafya özellikleri ).
B- Türkiye'nin Doğal Şartları :
1. Türkiye'nin yer şekilleri ( Ana çizgileriyle sıradağ, tek dağ, plato, ova, vadi kavramlarının verilmesi ).
2. Türkiye'nin kıyıları ( Körfez, koy, yarımada, burun, ada vb. kavramlarının verilmesi ).
3. Türkiye'nin iklimi, iklim bölgeleri; özellikleri, sıcaklık ve yağışlar bakınından mevsimlerin özellikleri; havaların gidişi ve bu bakımdan bölgler arası önemli farklar.
4. Türkiye'nin akarsuları ve gölleri ve bunlardan nasıl yararlanıldığını; Yurdumuzda su baskınları, erozyon, deprem ve korunma yolları ( ağaçlama, sağlam yapılaşma, şekilleme, baraj ve regülatör, vb. ).
5. Türkiye'nin doğal bitki toplulukları ve bunların yayılışı; ormanlarımızın faydaları bakımı ve korunması.
6. Türkiye'de Turizm ( Turistik yerler, tarihi yerler, gezilip görülecek yerler ).
C- Türkiye'de Bizden Önce Kimler Yaşıyordu?
1. Anadolu'da eski uygarlıklar:
a) Hititler, Firikyalılar, Lidyalılar ( Kalıntıları )
b) Ege Havzası uygarlıkları: ( Bıraktıkları eserler )
3. ÜNİTE : ANADOLU'DA TÜRKLER
NOT * Türk tarihinin işlenişi bulunulan ülkenin okullarında anlatılan tarihle ilişkili olarak ve diğer medeniyetlerle karşılaştırılarak yapılırsa etkili olur. Türk tarihinin ve önemli Türk büyüklerinin bulunduğumuz ülkenin okul kitaplarına girmesi ve yanlı, taraflı eğitimin önlenmesi için lobilerin kurulması ve Türk Öğretmenlerine düşen görevler tartışılıp ele alınmalıdır.
A- Anadoluya Nereden ve Nasıl Geldik?
Türk'lerin anayurdu, yaşayışları, medeniyetleri ve göçler hakkında temel bilgiler. Hun Devleti, Oğuz Destanı, Ergenekon Destanı, Orhun Yazıtları ( Okuma parçalarıyla ) - Türk Milletinin köklü ve çok eski çağlardan beri uzayıp gelen şanlı ve şerefli bir tarihe sahip olduğu fıkri işlenecektir.
B- İslamlığın Doğuşu : Türklerin İslamlığı kabul edişleri ve Anadoluya gelişleri :
1. Hazreti Muhmmed'in hayatı - İslamlığın doğuşu ve yayılışı - Türklerin müslüman oluşu ve İslam dünyasına hizmetleri ( ana çizgileriyle ).
2. Büyük Selçuklu İmparatorluğu: Alpaslan'ın kişiliği ve Malazgirt Savaşı ( Büyük Selçuklu Devletinin kuruluşuna ve Türklerin Anadoluya yayılışına yer verilecektir.
3. Anadolu Selçuklu Devleti: Devletin kuruluşu ve yükselişi ile Haçlı Savaşları ve Kılıçarslan'ın kahramanlıkları üzerinde durulacak; Selçuklu uygarlığına ana çizgileriyle yer verilecektir.
C- Türk Milletinin Özellikleri :
1. Temiz ve açık yüreklilik, doğruluk, cesurluk, iyi niyetlilik, konuk severlik, yardım severlik, hoş görülük, büyüklere saygı, küçüklere şevkat ve sevgi.
2. Türkler arasında tarih, yurt, kültür, ekonomi ve ülkü birliği ve bağları.
3. Bayrağa saygı ve sevgi.
Üniteler
(İkinci Yıl)
1. ÜNİTE : OSMANLI DEVLETİNİN KURULUŞU ve İMPARATORLUK
A- Osmanlı Devletinin Kurulması :
1. Osmanlılarda ilk teşkilatlanma.
2. Osmanlı Devletinin genişlemesi ve amaçları.
3. Rumeliye geçiş.
B- Osmanlı Devletinin Yükselmesi :
1. Fatih ve kişiliği.
2. İstanbul'un Fethi ve imparatorluğun kuruluşu.
3. Otlukbeli ve Çaldıran Savaşları.
4. Mısırın alınışı ve Yavuz Sultan Selim.
5. Avrupa'da ilerleme ve genişleme.
6. Kanuni Sultan Süleyman ve Osmanlı orduları Viyana önlerinde.
7. Barbaros, Turgut Reis, Sokullu Mehmet Paşa hayatı ve hizmetleri ( okuma parçaları halinde ).
C- Osmanlı Uygarlığı :
1. Sanatkarları ve eserleri ( özellikle Mimar Sinan )
2. Ordu,
3. Devlet teşkilatı.
Ç- Osmanlı İmparatorluğunda Duraklama ve Gerileme :
1. Duraklama devrinin sebepleri ve açık belirtileri,
2. Köprülüler ve hizmetleri.
3. Osmanlı Rus ilişkileri,
4. Osmanlı Avusturya Macaristan İlişkileri,
5. Sırbistan ve Yunanistan'da kımıldanmalar.
6. Yenileşme hareketleri
7. Meşrutiyet
8. Plevne Savaşı ve Gazi Osman Paşa, Namık Kemal, Mithat Paşa ( Okuma parçaları )
9. Balkan Savaşları
10. I.Dünya Savaşı ve Osmanlı İmparatorluğunun sonu ( özellikle Çanakkale Savaşları * Anzak gününe yakın bir zamanda işlenmesi daha etkili olacaktır ).
D- Atatürk ve Türk İstiklal Savaşı :
1. Mondros Mütarekesi ve sonrası
2. Atatürk'ün Samsun'a çıkışı; Erzurum ve Sivas Kongreleri, Milli Misak - İstanbul'un işgali - T.B.M.M.nin açılışı.
3. Büyük Taaruz ve Başkomutanlık ( Dumlupınar ) Meydan Savaşı - Düşmanların Anadolu'dan temizlenmesi,
4. Mudanya Mütarekesi ve Lozan Barışı,
5. Cumhuriyetin İlanı.
E. Devrimlerimiz: Halifeliğin kaldırılması, din ve delet işlerinin ayrılması, hukukta, kıyafette, ölçülerde, yazıda devrimler ve ekonomik alanda yenilikler - Devrimlerimizin önemi ve korunması zorunluluğu.
F- İkinci Dünya Savaşı, Sonrası ve Türkiye :
1. II. Dünya Savaşı ( sebepleri ve sonuçları ).
2. Türkiye'de çok partili hayata giriş.
2.ÜNİTE : BUGÜNKÜ TÜRKİYE
A- Türkiye'nin Nüfusu: Bugünkü nüfusumuz, artış hızı ve dünyadaki ve bulunduğumuz ülkeyle kıyaslamalar. Şehirlere göçün sebepleri ve etkileri.
B- Topraklarımız bizi besliyebiliyor mu? Türkiye'de tarım ve hayvancılık. Bulunduğumuz ülkeye göre kıyaslayarak ülkelerin şartlarına göre işlenmeli - Atatürk Barajı ve GAP Projeleri ve etkileri.
C- Yeraltı Zenginlikleri: Yeraltı zenginliklerimiz nelerdir. Bulunduğumuz ülkenin yeraltı zenginlikleriyle kıyaslamanın yapılması.
Yeraltı zenginliklerimizden hangi ölçüde ve nasıl faydalanıyoruz.
Ç- Türkiye'de Elsanatları ve Endüstri: Eski ve yeni elsanatlarımızın değeri ve önemi - Turizme katkıları ve bugünkü durumu - Bulunduğumuz ülkede elsanatlarımızı, Türk desen ve motiflerini işleme ve sergilerinin açılması. Türk endüstrisinin geçmişteki ve bugünkü durumu.
D - Türkiye'de Taşıma ve Ulaştırma işleri: Kara, deniz ve havayolları ve taşıtları. Türkiye'de ve bulunduğumuz ülkede trafik sorunları ve kazaları; sebepleri ve etkileri. Boğazlarımızda gemi, tanker kazaları ve çevremize olan zararları. Hava limanları ve Türk uçaklarının uçtuğu yerler.
E - İç ve Dış Ticaretimiz: Türkiye'de alınan ve satılan temel mallar. Buunduğumuz ülkeyle Türkiye arasındaki ticari durum ve ticaretin daha fazla geliştirilmesi için yapılması gerekenlerin işlenmesi. ( Bu konuda Melboune Türk Ticaret Ateşeliği'nin bastırmış olduğu Avustralya'da Ticari ve Ekonomik Konularla Türkçe adlı kitabından yararlanılması gençlerimiz için çok önemlidir )
F - Türkiye'de Turizm: Turizm nedir? Ülke ekonomisine katkıları nelerdir? Dikkat edilmesi gereken husular nelerdir? Ülkemizi yabancılara tanıtma yollarının işlenmesi. Türkiye'de turistik bölgelerinin ve gezi amaçlarının işlenmesi. ( Çanakkale - Gelibolu'nun işlenmesi ve tarihi öneminin anlatılması. Bilhassa Avustralya'da yaşayan Türk öğrencileri için ayrı bir önem taşımaktadır ). Avustralya'da yaşayanların Geliboluyu ziyaret etmeleri için Anzak günüyle ilgili çalışmaların işlenmesi ve konunun tek taraflı işlenmesinin önlenmesi için çalışmalarının yapılması.
3. ÜNİTE : YURDUMUZDA YÖNETİM
A- Cumhuriyet İdaresinin Anlamı ve Önemi :
Cumhuriyete nasıl kavuştuk? ( hatırlatma ). Cumhuriyet idaresinin önemi ve yararları.
B- Türkiye'de Devlet ve Yönetim Teşkilatı :
( Bulunduğumuz ülkenin devlet ve yönetim yapısıyla kıyaslama yapılarak işlenirse çok daha verimli olur. )
1. Büyük Millet Meclisinin kuruluşu ve seçimi işleri ( Millet Meclisi ve Senatonun kuruluşu ve görevleri ),
2. Cumhurbaşkanının seçimi ve görevleri,
3. Bakanlar Kurulu ve Bakanlıkların görevleri,
4. İl, ilçe ve bucakta hükümet teşkilatı,
5. Yurttaşların devlete karşı görevleri ( askere gitme, vergi verme ve Atatürk'ün Türk gencine emanet ettiği yurdun her yönden koruma ve geliştirme bilincinin yerleştirilmesi )
6. Devletin yurttaşlarına karşı asli görevleri ( eğitim, sağlık, yol, su v.b. )
C- Yurdumuzda Devlete Yardımcı Kurumlar:
1. Kızılay, Türk esirgeme kurumu, Türk Hava Kurumu, Yardım Sevenler Derneği, Yeşilay ve benzeri kurumlar.
2. Bu kurumlar ve bulunduğumuz ülkede Türkiye'nin doğal afetlerde maddi ve manevi duruma muhtaç olma hallerinde ihtiyacların giderilmesi için çalışan güvenilir kurum ve kuruluşlara, derneklere yardım ve bağışlarda bulunulmasının önemini ve geçmişte yapılan çalışmaların eksik ve faydalı yanlarının işlenmesi. ( Avustralya'da ve dünyanın diğer bölgelerinde 17 Ağustos 1999 depreminin açtığı yaralarının sarılması için verilen mücadele örneğinin verilmesi ) Bulunduğumuz ülkede bulunan yabancı yardımcı kurumlarla karşılaştırmaların yapılması.
DİN BİLGİSİ
AMAÇLAR :
1. Öğrencilere, Allahın varlığına ve birliğine inanmanın İslam dininin esaslarından bulunduğunu, Hazreti Muhammed'in son hak peygamber ve büyüklüğünü kavratmak,
2. Temizlik, doğruluk ve iilik fikirlerinin; insanları sevmenin; zayıflara ve muhtaçlara yardım etmenin; çalışkanlığın, ilmin, sanatın ve gerçek sevginin İslam dininin emir ve esaslarından oluğunu kavratmak ve İslam dininin ahlak ilkelerini benimsetmek,
3. İslam dininin, yalnız ahiret için çalışmayı değil, aynı zamanda hiç ölmeyecekmiş gibi dünya içinde çalışmanın bir ibadet olduğunu; birlik ve beraberlik, dirlik ve düzenlik içinde mutlu yaşamayı telkin eden bir din olduğunu öğretmek ve benimsetmek,
4. Bulunulan yabancı okulların baska din ve propagandalarına karşı dikkat olma bilincini işlemek,
5. İslam dininin başkasının çanına, malına, hakkına, inancına ve fikrine saygı gösteren bir din olduğunu taasuptan uzak ve çağdaş gelişimleri karşılayan bir din olduğunu kavratmak.
AÇIKLAMALAR :
1. Din Bilgisi programı işlenirken amaçlar gözönünde bulundurulmalı ve konular bu amaçlara ulaştırılacak şekilde işlenmelidir.
2. İslam Dininin, müsbet ve hür düşüncesinde karşı olmadığını, tersine, ilmin ve öğrenmenin ibadet olduğu yeri geldikçe belirtilmelidir.
3. Haksızlık, yalancılık, ikiyüzlülük, bencillik, tembellik... gibi davranışları İslam dininin suç saydığı; her müslümanın fazileti olması, faziletli kişilerin sevilip sayılması belirtilmeli; bunlar Hazret-i Muhammed'in hayatından ve sözlerinden örnekler verilerek, açıklanmalıdır.
4. İslam Dininin, abdest, namaz, oruç, zekat... gibi, ibadet ile ilgili buyruklarının Allah'a karşı sevgi ve şükran duygularının ifadesinden başka, ibadetlerin, kişinin sağlığına, toplumun yardımlaşma ve dayanışma olgularının gelişmesine yarayan, insanı fazilete sevk eden davranış ve hareketker oduğu belirtilmelidir.
5. Öğrencinin okul dışından getirdiği muhtemel yanlış bilgi ve telkinler düzeltilmelidir.
KONULAR :
1. İnanmak :
a. İman nedir?
b. Mümin kime denir?
2. Allaha İnanmak :
a. Müslüman, Allaha nasıl inanır?
b. Bu inancın değeri ve vereceği gönül rahatlığı.
3. Sevgi :
a. Allah sevgisi, peygamber sevgisi,
b. Anne, baba, kardeş, aile, arkadaş ve öğretmen sevgisi,
c. Şehitlerimize ve gazilerimize sevgi,
d. Yurt ve millet sevgisi,
e. İnsan sevgisi, büyüğe saygı ve küçüğe sevgi, şefkat gösterilmesi.
4. Peygamberimiz :
a. Peygamberimiz Hz. Muhammed'in doğuşu ve çocukluğu,
b. Gençliği ve peygamber oluşu,
c. Eşsiz bir insan olarak işlenmesi,
ç. Hz. Muhammed ve Kuran-ı Kerim.
5. Peygamberlerden bazıları :
( Hz. Adem, Hz. Nuh, Hz. Davud, Hz. İbrahim, Hz. Musa ve Hz İsa )
6. Allah kimleri sever, kimleri sevmez?
7. İlahi kitaplar ve Peygamberleri :
( Müslümanların tüm ilahi kitaplara saygılı olduğu belirtilmelidir)
8. Müslümanın Amentüsü :
( Allaha, Meleklere, Kitaplara, Peygamberlerine, ahiret gününe ve kadere inanmak - İmanın altı şartı ).
9. Farz, vacip, sünnet, helal ve haram .
10. İslamın beş şartı : ( Kelime-i şahadet, namaz, oruç, zekat ve hac )
11. Namazda okunacak sure ve dualar :
12. Namaz :
( Temizlik, abdest ve abdesti bozan şeyler, namazın iç ve dış şartları, namazın kılınışı, namazı bozan şeyler, vakit namazları, cemaatle namaz; Cuma, Bayram ve Cenaze namazları ).
13. Hayatımız boyunca yapılan bazı dini merasimler :
( Bebeğe isim koymada, evlenmede ve ölümde dini merasimler ).
14. Dinimizdeki kutsal günler :
a. Ramazan ve Kurban Bayramları
b. Kandiller
15. Türk İslam ahlak kurallari
16. Türklerin, tarih boyunca, İslam Dinine hizmetleri