Çay, her birimiz için ne ifade ediyor? 5 bin yıllık bu efsanevi ürünün Türkiye'deki üretimi daha yüz yılı bulmadı. Ama dünyanın en fazla çay tüketen insanları olduk.
Sabah kahvaltısından, beş çayından veya sohbetlerden çayı çıkardığınızda ne hissedersiniz?
Biraz tarih yolculuğu yapalım. İlk önce Çin imparatorları ilaç olarak kullanmaya başlıyor. Binlerce yıl sonra 6. yüzyılda Japonlar işi öğrenip ritüelle sunmaya başlıyorlar. Oradan ünü Hindistan'a ve bütün dünyaya yayılıyor.
Çin dışında ilk üretimine 1825 yılında Hindistan'ın Assam bölgesinde başlanıyor. Bugün Seylan çayı denilen üretim ise 1869 yılında Sri Lanka'da kahve ağaçları kesilip daha kârlı çay üretimine geçilmesiyle oluyor.
Dünyanın ilk çay markası Lipton ve hâlâ liderliğini sürdürüyor. Türkiye'ye 1989 yılında poşet çayı getiren Lipton, üç fabrikası ve pazar payı ile önemli bir oyuncu. Lipton yöneticileriyle hafta sonu Rize'ye gittik, çay bahçelerinde filizleri topladık, üreticilerle konuştuk, fabrikadaki üretim sürecini takip ettik ve Ayder Yaylası'nda çayla ilgili birçok şey öğrendik.
Bazılarını sizinle paylaşmak istiyorum.
Sudan sonra dünyada en çok tüketilen sıvının çay olduğunu hatırlatıyorum. Doğu Karadeniz ekonomisinin bel kemiği de çaydır. Türkiye'nin en önemli kamu tekeli de çayla ilgili Çaykur'dur. Çay pazarının yüzde 83'ü dökme çaydan oluşuyor. Dökme çay pazarının lideri ise yüzde 48 payla Çaykur.
Özel sektörde lider durumundaki Lipton bardak ve demlik poşette de lider durumunda.
Son yıllarda yeni aktörler giriyor. Sabancı Grubu Deren ile büyük atak yaptı ama istediği sonucu alamadı. Ülker, önceki hafta Almanya'nın en büyük çay markası Milford ve Mesmer'in sahibi Laurens Spethmann Holding ile ortaklık görüşmelerine başladı. Grubun, aynı zamanda Obaçay, Deren ve Doğa Bitkisel Ürünler'le ilgindiği de açıklandı.
Geçen yıl, Coca Cola'nın Doğadan markasını almak için görüşmeler yaptığı da açıklanmıştı.
Yani pazarda ciddi bir hareket var ve olmaya devam edecek. Türkiye'deki çay sektörünün kamuda olması ve yüksek gümrük duvarları arkasında üretimin sağlıklı rekabet ortamı sağlamadığını düşünüyorum. Rekabet koşullarının serbestleşmesinden sonra daha yoğun hareketler yaşanabilir.
İşin önemi, sadece en çok tüketilen içecek olmasından kaynaklanmıyor. Çay, doğal bir ürün ve paketlenme sürecinin her aşamasında bu doğallık korunuyor. Sağlıklı, vazgeçilmez ve keyifli bir içecek.
Beyaz, sarı ve kırmızı olması fark etmiyor. Hepsi aynı bitkiden ve doğallık arz ediyor.
Çayla ilgili en dramatik durum bence şudur: Sri Lanka'da, Kenya'da günde 55 cente yani 1 lira yevmiye bile olmayan paraya işçi çalıştırılıyor. Yani en önemli üretici noktalarında acımasız bir üretim var. Küreselleşme içinde rekabeti bozan bir dengesizlik var.
Uzun vadede Türkiye'deki üretimde de sıkıntılar doğabilir. Çay markaları, insan haklarına ters uygulamalara fırsat vermemeli ve katma değer üretmelidir.
Yani katma değeri yüksek üretimler, paketlemeler ve hizmetler bundan sonra daha fazla düşünülmelidir.
Türkiye'de insanların yüzde 96'sı her gün çay içiyor. Bu kadar faydalı, doğal ve yaygın bir ürünle ilgili hiç mağaza zinciri duydunuz mu? Unutamadığınız çayı nerede içtiniz, en güzel servisi hangi çay ocağında aldınız? Kahvehaneniz, kafeniz var ama çayhaneniz var mı?
Tadıyla, markasıyla, servisiyle çayı daha çok konuşacağız. Afiyet olsun...
f.turkel@zaman.com.tr
Bir bardak çay deyip geçmeyin...
Kategoriler Dışındaki Genel Konularla İlgili Araştırma Yazıları.
- MAVİ LOTUS
- *GriAkrep*
- Mesajlar: 447
- Yaş: 51
- Kayıt: Çrş 06 May, 13:29
Re: Bir bardak çay deyip geçmeyin...
Okunmamış mesaj gönderen MAVİ LOTUS » Çrş 20 May, 16:53
Lipton öncü ve ilk sırada olsada ben "Rize Turist Çay"adlı markadan şaşmam..nedense içtiğim hiçbir çay markasını sevemedim bundan başka..ve bir de aynı markanın tomurcuk çayını(küçük metal teneke kutuda olanını)seviyorum..
"BAZI KİŞİLERİN FİKİRLERİ SENİN GERÇEĞİN OLAMAZ"..
“Araştırma Genel Konular” sayfasına dön
Geçiş yap
- Akrep Burcu Özel
- ↳ Akrep Burcu Genel Özellikleri
- ↳ Akrep Burcu Ve Diğer Burçlarla İlişkisi
- ↳ Akrep Burcunda Duygu-Mantık İlişkisi
- ↳ Akrep Olmak
- ↳ Akrep Burcuna Özel Görseller
- ↳ Akrepler Hakkında Araştırma
- - Akrep Burcu Psikolojik ve Sosyolojik Analizleri -
- ↳ Akrep Burcu Psikolojik ve Sosyolojik Analizleri
- ↳ Akrep Burcunda Yalnızlık ve Yalnızlık Tutkusu
- ↳ Akrep Burcunda Az Konuşmak
- ↳ Akrep Burcunda Bireyselcilik
- ↳ Akrep Burcunda Farklılık Duygusu
- ↳ Akrep Burcunda Gelişim
- ↳ Akrep Burcunda Sıra Dışılık, Mistisizm ve Gizemlilik
- ↳ Akrep Burcunda Kıskançlık
- ↳ Akrep Burcunda Karşılıksız Olmaz
- ↳ Akrep Burcunda Tutku ve Aşk
- ↳ Akrep Burcunda Acımasızlık, Hissizlik
- ↳ Akrep Burcunda Marjinallik
- ↳ Akrep Burcu ve Cinsellik
- ↳ Akrep Burcunda Taklit
- ↳ Akrep Burcunun Zayıf Yönleri
- - Astroloji ve Burçlar -
- ↳ Astroloji
- ↳ Vedic Astrolojisi
- ↳ Doğum Haritası
- ↳ İlgili Programlar
- ↳ Burçlar Hakkında Genel Bilgiler
- ↳ Aylık ve Yıllık Burç Yorumları
- ↳ Yükselen Burç
- ↳ Astrolojide Evler
- ↳ Günlük Burç Yorumları
- - Tüm Burçlar ve Genel Özellikleri -
- ↳ Koç Burcu (Aries) 21 Mart - 20 Nisan
- ↳ Koç Burcu Erkeği
- ↳ Koç Burcu Kadını
- ↳ Koç Burcu Çocuğu
- ↳ Boğa Burcu (Taurus) 21 Nisan - 20 Mayıs
- ↳ Boğa Burcu Erkeği
- ↳ Boğa Burcu Kadını
- ↳ Boğa Burcu Çocuğu
- ↳ İkizler Burcu (Gemini) 21 Mayıs - 21 Haziran
- ↳ İkizler Burcu Erkeği
- ↳ İkizler Burcu Kadını
- ↳ İkizler Burcu Çocuğu
- ↳ Yengeç Burcu (Cancer) 22 Haziran - 22 Temmuz
- ↳ Yengeç Burcu Erkeği
- ↳ Yengeç Burcu Kadını
- ↳ Yengeç Burcu Çocuğu
- ↳ Aslan Burcu (Leo) 23 Temmuz - 22 Ağustos
- ↳ Aslan Burcu Erkeği
- ↳ Aslan Burcu Kadını
- ↳ Aslan Burcu Çocuğu
- ↳ Başak Burcu (Virgo) 23 Ağustos - 22 Eylül
- ↳ Başak Burcu Erkeği
- ↳ Başak Burcu Kadını
- ↳ Başak Burcu Çocuğu
- ↳ Terazi Burcu (Libra) 23 Eylül - 23 Ekim
- ↳ Terazi Burcu Erkeği
- ↳ Terazi Burcu Kadını
- ↳ Terazi Burcu Çocuğu
- ↳ Akrep Burcu (Scorpio) 24 Ekim - 22 Kasım
- ↳ Akrep Burcu Erkeği
- ↳ Akrep Burcu Kadını
- ↳ Akrep Burcu Çocuğu
- ↳ Yay Burcu (Sagittarius) 23 Kasım - 21 Aralık
- ↳ Yay Burcu Erkeği
- ↳ Yay Burcu Kadını
- ↳ Yay Burcu Çocuğu
- ↳ Oğlak Burcu (Capricorn) 22 Aralık - 20 Ocak
- ↳ Oğlak Burcu Erkeği
- ↳ Oğlak Burcu Kadını
- ↳ Oğlak Burcu Çocuğu
- ↳ Kova Burcu (Aquarius) 21 Ocak - 18 Şubat
- ↳ Kova Burcu Erkeği
- ↳ Kova Burcu Kadını
- ↳ Kova Burcu Çocuğu
- ↳ Balık Burcu (Pisces) 19 Şubat - 20 Mart
- ↳ Balık Burcu Erkeği
- ↳ Balık Burcu Kadını
- ↳ Balık Burcu Çocuğu
- ↳ Tüm Burçlar ve İlgili Genel Konular
- ↳ Notlar ve Kaynakça
- - Tüm Burçların Uyum Tablolaları -
- ↳ Akrep Burcu Uyumu
- ↳ Aslan Burcu Uyumu
- ↳ Balık Burcu Uyumu
- ↳ Başak Burcu Uyumu
- ↳ Boğa Burcu Uyumu
- ↳ İkizler Burcu Uyumu
- ↳ Koç Burcu Uyumu
- ↳ Kova Burcu Uyumu
- ↳ Oğlak Burcu Uyumu
- ↳ Terazi Burcu Uyumu
- ↳ Yay Burcu Uyumu
- ↳ Yengeç Burcu Uyumu
- ↳ Burç Uyumları İlgili Genel Konular
- ↳ Burç Uyumları Notlar ve Kaynakça
- Araştırma - İnceleme
- ↳ Anketler
- ↳ Araştırma Genel Konular
- ↳ Şifalı Bitkiler
- ↳ Üzerlik Tohumu
- ↳ Sağlık
- ↳ Veteriner
- ↳ Para Piyasaları
- ↳ Gezi Rehberi Tatil
- Kültür-Sanat-Sinema
- ↳ Kültür-Sanat
- ↳ Fragman
- Parapsikoloji - Psikoloji
- ↳ Parapsikoloji
- ↳ Psikoloji
- Serbest Alan
- ↳ Serbest Alan
- ↳ Lotus Mekanı
- ↳ Akreplerin Şiir Köşesi
- Selamlama
- ↳ Aramıza Hoş Geldiniz
- ↳ Selamlama
- ↳ Tanışalım
- Forum Hakkında
- ↳ Forum Kuralları
- ↳ Öneri, Şikayet ve Eleştirileriniz
- ↳ Önerileriniz
- ↳ Şikayetleriniz
- ↳ Eleştirileriniz
- ↳ Forum-Portal Yardım
- ↳ Forum Etkinlikleri
- ↳ Forum Etkinlikleri