TÜRKİYE: COĞRAFİ SİYASİ VE NUFUS BİLGİLERİ

Kategoriler Dışındaki Genel Konularla İlgili Araştırma Yazıları.
Kullanıcı avatarı
gece_akrebi
Portal Yöneticisi
Portal Yöneticisi
Mesajlar: 5308
Yaş: 46
Kayıt: Pzt 17 Eki, 13:37

TÜRKİYE: COĞRAFİ SİYASİ VE NUFUS BİLGİLERİ

Okunmamış mesaj gönderen gece_akrebi » Prş 30 Kas, 03:17

Resim

TÜRKİYE...

Coğrafi ve Siyasi Konum. Jeopolitik konumuyla dünyanın en stratejik ülkelerinden biri olan Türkiye, “Eski Dünya Karaları” denilen Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarının kesişme noktasındadır. Tanrı’nın tüm doğal güzellikleri cömertçe verdiği ülke; doğu ve batı uygarlıkları arasında olduğu gibi, tüm dinler arasında da tek köprüdür.

Türkiye, üç tarafını çeviren Karadeniz, Akdeniz ve Ege Denizi’yle dünya okyanuslarına bağlanır. Tüm dünya ile komşu gibidir ve tarih boyunca büyük göç ve ticaret yolları nın merkezi olmuştur. Boğazlar aracılığıyla Karadeniz dünyaya açılmakta ve bir iç deniz olan Marmara’dan çok önemli su yolları geçmektedir. Doğuda Gürcistan, Ermenistan, Nahçıvan ve İran; batıda Bulgaristan ve Yunanistan; güneyde Suriye ve Irak ile komşudur.

Birleşmiş Milletler, Avrupa Konseyi, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO), Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), İslam Konferansı Örgütü (İKÖ), Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü (KEİ), Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT) gibi çeşitli kuruluşlara üye olan Türkiye, aynı zamanda AB üyeliğine adaydır.


Yüzölçümü ve Yüzey Şekilleri. Bir dikdörtgen şek-linde olan Türkiye topraklarının yüzölçümü 814.578 km²dir. İran dışında bütün komşularından ve Rusya Federasyonu dışında tüm Avrupa ülkelerinden daha geniş topraklara sahiptir. Yüzölçümünün %3’lük bölümünün yer aldığı Avrupa’daki topraklarına Trakya, %97’lik bölümü oluşturan Asya’daki topraklarına ise Anadolu denilmektedir.

Türkiye’nin kara sınırlarının uzunluğu 2.875 km, deniz sınırlarının uzunluğu 8.333 km; genişliği yaklaşık 550 km, uzunluğu 1.500 km kadardır.

36-42 derece Kuzey enlemleri, 26-45 derece Doğu boy-lamları arasında yer almakta ve doğusu ile batısı arasında 76 dakikalık zaman farkı bulunmaktadır.

Jeolojik bakımdan her türlü ve her yaşta yüzey şekillerine sahip, yüksek ve dağlık bir ülke olan Türkiye; 1.132 metreyi bulan ortalama yükseltisi ile kıtaların en yükseği olan Asya’dan (1010 m.) bile daha yüksektir. Kuzey ve güneyi yüksek dağlarla kuşatılmıştır. Kuzeyde Karadeniz boyunca Kuzey Anadolu Dağları, güneyde ise Toroslar, Türkiye’nin
yükseklik karakterini belirler. Kuzey Anadolu Dağları’nın en yüksek noktası olan Kaçkar Tepesi’ni, Ilgaz ve Köroğlu Dağları izler. Marmara Bölgesi’nde Samanlı Dağları, Uludağ, Istran-ca Dağları ve Tekirdağ; Ege Bölgesi’nde Kozak, Yunt ve Aydın Dağları; İç Anadolu Bölgesi’nde Kı-zıldağ, Hasan Dağı, İdris, Elma ve Ayaş Dağları; Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde ise Karacadağ, Raman ve Sof Dağları yer alır. 5.137 metre ile Türkiye’nin en yüksek dağı olan Ağrı Dağı ve onun yanında sönmüş bir volkanik dağ olan Süphan Dağı ile Nemrut ve Alacadağ Doğu Anadolu Bölgesi’ndedir.


Türkiye; deniz, nehir ve ovaları ile tarıma ve hayvancılığa elverişli alanlar açısından çok zengindir. Kuzey ve güneydeki sıradağlar, Anadolu’nun orta kesimindeki geniş düzlükler sayesinde birbirinden ayrılır. En verimli ovalar Karadeniz Bölgesi’nde Bafra, Çarşamba ve Merzifon Ovaları; İç Anadolu Bölgesi’nde Konya Ovası; Akdeniz Bölgesi’nde Çukurova; Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Muş Ovası; Ege Bölgesi’nde Bakırçay, Gediz, Büyük ve Küçük Menderes Ovaları’dır.

Türkiye, dünyanın önemli deprem kuşaklarından biri olan Alp-Himalaya kuşağı üzerindedir ve Kuzey Anadolu fayı boyunca 1939’dan bu yana sekiz büyük deprem yaşamıştır.


Akarsu ve Göller. Türkiye, akarsu ve göller bakımından da zengin ülkeler arasındadır. Enerji üretim potansiyelleri fazla olan akarsuların yöneldiği havzaların en genişi Karadeniz Havzası’dır.

Karadeniz’e dökülen akarsular; Sakarya (824 km.), Filyos Çayı, Bartın Çayı, Yeşilırmak, Kızılırmak (1.355 km.) ve Çoruh’tur. Susurluk ve Gönen Çayı Marmara Denizi’ne; Bakırçay, Gediz, B. Menderes, K. Menderes ve Meriç Ege Denizi’ne; Dalaman Çayı, Manavgat Çayı, Aksu, Göksu, Seyhan, Ceyhan ve Asi ise Akdeniz’e dökülür.

Aras, Kura, Arpaçay, Fırat, Dicle, Çoruh nehirleri, Türkiye’den doğup dış ülkelerde denize ulaşırlar. Fırat’ın 1.263 km. ve Dicle’nin 523 km.’si Türkiye’den akar. Büyük kısmı dış akışlı olan bu iki nehir, sularını Basra Körfezi’ne gönderir.

Türkiye’de büyüklü küçüklü çok sayıda doğal göl ve baraj gölü vardır. Yüzölçümünün %11 kadarı göl ve bataklıklarla kaplıdır. Bu göllerin çoğu; Marmara, İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Akdeniz Bölgesi’nde yoğunlaşmıştır. Doğal göllerin en büyüğü, 3.713 km² alanı ve 451 m. derinliği ile Doğu Anadolu’daki Van Gölü’dür. Erçek, Çıldır ve Hazar Gölleri de, göller bakımından en zengin bölge olan Doğu Anadolu’da bulunmaktadır. Batı Toroslar’da “Göller Bölgesi”ndeki göllerin başlıcaları, Beyşehir ve Eğirdir Gölleri ile suları acı olan Acıgöl ve Burdur Gölleri’dir. Marmara Denizi çevresinde, Sapanca, İznik, Ulubat, Manyas, Terkos, Küçükçekmece ve Büyükçekmece Gölleri vardır. İç Anadolu’da göller sığ ve çok tuzludur. 1.500 km² ile ülkenin ikinci büyük gölü olan Tuz Gölü, Akşehir ve Eber Gölleri bu bölgededir.


İklim. Ortaiklim kuşağında olan Türkiye’de, dört mevsimi ve farklı iklimleri aynı anda yaşamak müm-kündür. İnsanlar hem denize girip hem de karlı dağları seyredebilirler.

Türkiye, bu iklimin yanı sıra yazları kurak geçen Akdeniz ikliminin de etkisi altındadır. Fakat Doğu Akdeniz Havzaları arasındaki konumu ve yüksek engebeleri sayesinde, kurak subtropikal alanlardan çok daha bol yağış alarak ayrılır.

Denize olan mesafe, deniz seviyesine göre uzaklık ve dağ sıralarının varlığı gibi nedenlerle bölgeler arasında önemli iklim farklılıkları gözlenir. Akdeniz, Ege ve Marmara Bölgesi’nin güneyinde yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı geçen Akdeniz iklimi belirgindir. Karadeniz Bölge-si’nde daha ılımlı ve yağışlı bir deniz iklimi hakimdir. İç böl-gelerde yazların sıcak ve az yağışlı, kışların soğuk ve kar yağışlı geçtiği step iklimi görülür. Doğu Anadolu Bölgesi’nde yazlar serin, kışlar çok soğuk ve karlıdır. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yazların sıcak ve kurak geçmesinin yanı sıra, kış aylarında da fazla soğuk görülmez.


coğrafi bölgeler

Türkiye, doğal, beşeri ve ekonomik etmenler bakımından,
1941 yılında yapılan “I. Türkiye Coğrafya Kongresi”nde 7 coğrafi bölgeye ayrılmıştır.

Bunlar, kapladığı alanlara göre sırayla; Doğu Anadolu Bölgesi (%21), İç Anadolu Bölgesi (%20), Karadeniz Bölgesi (%18 ), Akdeniz Bölgesi (%15), Ege Bölgesi (%10), Marmara Bölgesi (%8.5) ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi (%7.5)’dir.

Resim

NUFUS...

2000 Yılı Genel Nüfus Sayımı sonuçlarına göre toplam 67 milyon 844 bin kişinin yaşadığı Türkiye’de, 2004 yılı sonu itibarıyla nüfusun 71.8 milyona ulaştığı tahmin edilmek-tedir. 1927 yılında yaklaşık 13 milyon 600 bin olan nüfus, 73 yılda beş kat artış göstermiştir. 1990-2000 döneminde yıllık nüfus artış hızı binde 18.3 olarak gerçekleşmiştir. 2000-2010 döneminde bu oranın binde 14.47’ye düşmesi beklenmektedir. Buna göre bir sonraki nüfus sayımının ya-pılacağı 2010 yılı, yıl ortası nüfusunun 77.9 milyon olacağı tahmin edilmektedir.

1975 sayımına göre nüfusun %58’lik bölümü kırsal alanlarda ve %41.81’i kentsel alanlarda yaşarken; 2000 yılı sayımında, bu oranın göçlerle değiştiği ve 44 milyonla nüfusun %64’ünün kentsel alanlarda, 23.7 milyonla nüfusun %35’inin ise kırsal alanlarda yaşadığı saptanmıştır.

81 il içinde en fazla nüfus alan ilk üç il; 10 milyonla İstanbul, 4 milyonla Ankara ve 3.4 milyonla İzmir’dir. Son 30 yılda ise binde 41.8 ile Antalya, binde 36.6 ile Şanlıurfa ve binde 33.1 ile İstanbul yüksek nüfus artışı göstermiştir. Tunceli ise binde -35.6 ile nüfus azalış hızı en yüksek olan ildir.

Nüfusun 33.6 milyonunu kadınlar, 34.2 milyonunu erkekler oluşturmaktadır. Türkiye genç nüfuslu bir ülkedir. Toplam nüfusun %30’u 0-14 yaş grubu, %64.4’ü 15-64 yaş grubu ve sadece %5.6’ sı 65 yaş grubu ve üstüdür. Oysa Avrupa Birliği ülkelerinde 0-14 yaş grubunun toplam nüfus içerisindeki payı %17.2 ile Türkiye’nin yarısı; 65+ yaş grubunun ise %15.7 ile Türkiye oranının üç katıdır.


bir yanımız ölüm bir yanımız düğün...


Cevapla
  • Benzer Konular
    Cevaplar
    Görüntüleme
    Son mesaj

“Araştırma Genel Konular” sayfasına dön